Astronomia XX wieku spis treści

spis rzeczy

Od Wydawcy II

I Los astronomów 15

Rozwój urządzeń astronomicznych Obserwatoria uniwersyteckie. Obserwatoria ufundowane prywatnie. Obserwatoria państwowe Astronomia i wydarzenia światowe

II Astronomia w roku 1900 30

Główne wydarzenia astronomiczne Stowarzyszenia astronomiczne Publikacje astronomiczne Bibliografia

I Fotografia Drogi Mlecznej 47 Młodość E. E. Barnarda Obserwacje wizualne Barnarda Poszukiwanie komet. Piąty księżyc Jowisza Rozwój fotografii astronomicznej „Dziury” w niebie

Szerokokątne teleskopy fotograficzne „Krzywe Wolfa”

Bibliografia

IV Prędkości radialne 64

Pionierzy badań prędkości radialnych

Dobre i złe strony pomiarów prędkości radialnych

Budowa spektrografów i źródła błędów

5    6

Oświetlenie szczeliny. Gięcie przyrządów. „Płynięcie Kontrola temperatury. Zmiany w układzie zwierciadeł Dokładność różnych metod

Zestawienie wyników    t )

Bibliografia

V Fotometria 84

Fotometria wizualna Metoda Argelandera. Fotometry wizualne Fotometria fotograficzna Fotometria fotoelektryczna Fotometria słabych gwiazd i mgławic Bibliografia

VI    Radioastronomia 105

Odkrycie fal radiowych pochodzenia pozaziemskiego Samotny badacz

Działania wojenne a radioastronomia

Radioteleskopy

Wszechświat radiowy

Kosmiczne tlo radiowe. Radioźródła. Radioźródła poza-galaktyczne

Poszukiwanie sygnałów sztucznych Bibliografia

VII    Słońce 134

„Nowa era” w badaniach Słońca George Ellery Hale — życie i działalność Wczesne lata. Obserwatorium Yerkesa. Rozwój obserwatorium słonecznego na Mt Wilson. Analiza widma plam słonecznych. Ogólne pole magnetyczne Słońca. Rozwój Obserwatorium na Mt Wilson i powstanie Obserwatorium Palomarskiego

Obecne ulepszenia w technice obserwacyjnej Bibliografia

VIII    Fizyka Układu Słonecznego 167

Życie i działalność Percivala Lowella

Życie na Marsie. Odkrycie Plutona

Badania szczegółów powierzchni planet

Fotografia. Spektroskopia. Polarymetria. Zastosowanie

termopar. Radioastronomia

Budowa wewnętrzna planet

Komety

Księżyc

Bibliografia

IX Pochodzenie Układu Słonecznego 200

Układ Słoneczny jako zjawisko wyjątkowe Hipotózy przypływowe i zderzeniowe. Pojawienie się trudności

Nowa kosmogonia

Częstość występowania układów planetarnych. Teoria iron Weizsackera: turbulencja. Teoria McCrea: ruchy bezładne.

Teoria Kuipera: stabilność przypływowa

Teorie dotyczące mniejszych ciał Układu Słonecznego

Teoria Oorta. Teoria Kuipera

Bibliografia

X Klasyfikacja widmowa 224

Początki klasyfikacji widmowej

Pionierzy klasyfikacji. Pierwsze próby interpretacji ciągu widmowego

Katalog Henry Drapera i system Harwardzki Klasyfikacja dwuwymiarowa

Różne jasności gwiazd. Diagram Hertzsprunga—Russella.

Paralaksy spektroskopowe. System klasyfikacji MK Ilościowe metody klasyfikacji widmowej Bibliografia

XI Atmosfery gwiazd i spektroskopia 251

Atmosfera z chmur czy gazowa?

Analiza widm gwiazd

Mechanizm powstawania linii. Teoria wzbudzenia i jonizacji Sahy. Ciąg widmowy. Identyfikacja linii. Rotacja gwiazd. Częstość występowania pierwiastków. Chromo-sfery. Strata masy i pokolenia gwiazd Bibliografia

XII Budowa gwiazd 288

Postępy teorii wnętrza gwiazd

Transport energii w gwiazdach. Ciśnienie promieniowania.

Związek masa — jasność: odkrycie i teoria. Białe karły.

Zależność masa — jasność: nowsze badania. Równanie stanu gazu doskonałego

¹    7

Modyfikacja teorii Russella ewolucji gwiazd

Źródła energii gwiazd

Bibliografia

(fr

XIII    Diagramy H—R i ewolucja gwiazd 313

Diagramy H—R dla galaktycznych gromad gwiazd Teoretyczne tory ewolucyjne na diagramie H—R Populacje gwiazd Bibliografia

XIV    Gwiazdy podwójne 342

Odkrycie gwiazd podwójnych

Gwiazdy podwójne wizualne. Gwiazdy podwójne zaćmieniowe. Gwiazdy podwójne spektroskopowe. Selekcja obserwacyjna

Częstość występowania gwiazd podwójnych Pochodzenie gwiazd podwójnych Masy gwiazd

Wyznaczanie mas. Odchylenia od związku masa — jasność.

Gwiazda o największej znanej masie. Gwiazda o najmniejszej znanej masie Rozkład gęstości w gwiazdach

Zmiany okresu gwiazd zaćmieniowych i procesy ewolucyjne

Niezwykłe gwiazdy

W Rufy. Antares. Epsilon Woźnicy

Bibliografia

XV    Gwiazdy zmienne pulsujące 379

Teoria pulsacji

Statystyka gwiazd zmiennych pulsujących Zależność okres — jasność absolutna dla cefeid Odkrycie. Kalibracja związku okres — jasność wykonana przez Shapleya. Poprawienie punktu zerowego Gwiazdy typu /? Psa Wielkiego Bibliografia

XVI    Gwiazdy wybuchające 403 S Andromedy

Gwiazdy nowe w galaktykach i skala odległości Własności gwiazd nowych i supernowych Krzywe zmian jasności. Widma. Utrata masy

Supernowe w Drodze Mlecznej

Mgławica Krab. Radioźródło Kasjopeja A. Częstość pojawiania się supernowych w Drodze Mlecznej Supernowe w innych galaktykach Częstość wybuchów. Rozmieszczenie supernowych. Gwiazdy nowe galaktyczne

Nowa Perseusza: 1901 rok. Nowa Orla: 1918 rok. Nowa Herkulesa: 1934 rok Gwiazdy nowopodobne

Gwiazdy nowe powrotne. Gwiazdy typu P Łabędzia. Gwiazdy Wolfa—Rayeta Bibliografia

XVII    Materia międzygwiazdowa 435

Pyl międzygwiazdowy

Dyspersja. Absorpcja selektywna. Absorpcja ogólna. Przekonywający dowód istnienia materii międzygwiazdowej. . Obecne badania absorpcji międzygwiazdowej. Natura pyłu międzygwiazdowego. Polaryzacja światła gwiazd Gaz międzygwiazdowy

Odkrycie międzygwiazdowych linii absorpcyjnych. Teoria Eddingtona. Rozmieszczenie obłoków gazu międzygwiazdowego

Gęstość materii międzygwiazdowej Bibliografia

XVIII    Mgławice galaktyczne 461

Jasne mgławice galaktyczne

Mgławice emisyjne. Mgławice odbijające. Związek między dwoma typami jasnych mgławic Teoria linii emisyjnych mgławic Mgławice planetarne. Obszary HI i HII Spektrografy mgławicowe w Obserwatoriach Yerkesa i McDonalda

Własności spektrografów mgławicowych. Wyniki obserwacji. Mgławica otaczająca Antaresa Rozmieszczenie ciemnych obłoków Świecące obrzeża mgławic Mgławice zmienne Obłoki Hagena Bibliografia

XIX Droga Mleczna 491

Kształt i rozmiary galaktyki Drogi Mlecznej Zliczenia gwiazd i Wszechświat Kapteyna. Model zaproponowany przez Shapleya. „Wielki spór": część I. Asymetria w ruchach gwiazd. Rotacja Galaktyki jako ciała sztywnego. Różniczkowy obrót Galaktyki. Przyjęcie modelu Shapleya. Szczegółowe badania rotacji Galaktyki Struktura Galaktyki Drogi Mlecznej Poglądy w latach 1900 — 1950. Dane obserwacyjne z ostatniego dziesięciolecia Bibliografia

XX Galaktyki 523

Natura mgławic spiralnych

Dane doświadczalne w pierwszym dwudziestoleciu. „Wielki spór": część II. Poglądy Eddingtona i Lundmarka. Potwierdzenie teorii „ Wszechświatów — wysp"

Klasyfikacja galaktyk

Oryginalna i poprawiona klasyfikacja Hubbte'a. Klasyfikacja Morgana — Mayalla Galaktyki oddziałujące Rozszerzający się Wszechświat Bibliografia

Ważniejsze wydarzenia astronomiczne XX wieku 568 Skorowidz nazwisk 573 Skorowidz rzeczowy 581

8

9