a4

betem cyfrowym*: 1, 2, 3, 4 itd. — bez tego «ałfabetu» nie mogę sobie przypomnieć żadnej liczby. Oto na przykład O. P. mówi do mnie: «Dodaj liczbę 10 i 15 i powiedz, ile to jest?* Zaczynam dodawać: «Je-den, dwa, trzy... dziesięć* — znaczy to, że mogę zrozumieć, co oznacza liczba dziesięć, gdy wymienię kolejno wszystkie liczby do dziesięciu. Inaczej nie mogę zrozumieć, co oznacza liczba dziesięć. Następnie zaczynam ponownie liczyć: «Jeden, dwa, trzy... czternaście* piętnaście!* Oznacza to, że zrozumiałem liczbę piętnaście (i słowo, i liczbę zrozumiałem!). A potem zaczynam dodawać dalej: «szesnaście, siedemnaście...* — i liczę od szesnastu do dwudziestu pięciu na palcach. Dodawać na piśmie jest znacznie łatwiej, a w pamięci bardzo, a bardzo trudno, liczę więc zawsze bardzo długo.

Oto O. P. mówi: «Odejmij od 32 liczbę 17, ile to jest? I zrób to w pamięci!*. I zaczynam kombinować — dodaję, liczę — bardzo wolno i bardzo długo, pytam dwukrotnie nauczycielkę o te liczby...

Od 32 odjąć 2 jest 30. Do 17 dodać 3 jest 20. Od 30 odjąć 20 jest 10. Od 10 odjąć 7 równa się 3. Do 3 dodać 10 jest 13. Tak od 30 pozostaje 2, które trzeba dodać do 13, wówczas będzie 15! Inaczej nie mogłem rachować jak tylko taką okrężną drogą. W liczeniu na papierze szło mi znacznie lepiej.

... Znałem teraz znaczenie najprostszych słów, jak dodać i wyliczyć (pomnożyć i podzielić), ale we właściwym momencie nie mogłem ich sobie przypomnieć, choć je już rozumiałem. Ale takich pojęć, jak: «róż-nica», «reszta» — nie mogłem zapamiętać... I bez przerwy mylę jedną cyfrę z drugą i długo nie mogę-obliczyć w pamięci, ile to będzie, jeżeli dodamy albo odejmiemy jakieś liczby!

A liczby zawierające pojęcie pierwiastka kwadratowego z trudem początkowo pojmuję, a gdy tylko się od nich oderwę, natychmiast zapominam, jak wyciągnąć pierwiastek kwadratowy z 49, i 0,49, z 4 i 0,4 — przestaję to rozumieć.

Wspólnie z nauczycielką uczę się tabliczki mnożenia. Po kilku miesiącach, wydawałoby się, znam prawie całą, ale często mylę cyfry, a czasem po prostu nie potrafię odpowiedzieć, ile to jest choćby pięć razy sześć — trzydzieści sześć czy trzydzieści? Albo jeszcze więcej. Ciągle plączę się w tabliczce mnożenia. Liczyć w pamięci jest mi trudno, na papierze znacznie łatwiej, i jeżeli coś próbuję policzyć teraz, to tylko na papierze, chociaż cyfry ciągle mi-się mylą... W ostatnim czasie, kiedy znałem już cyfry, nauczycielka próbowała zadawać mi proste zadania arytmetyczne oraz podstawowe działania. I kiedy zaczęła mi mówić

0    składniku i odjemniku, różnicy, ilorazie i sumie, to w żaden sposób nie mogłem zrozumieć i zapamiętać tych pojęć. Gdy je słyszę, mam wrażenie, że nie są mi obce, i to wszystko. Co prawda, szybko pojąłem sens tylko słów, to znaczy rozumiałem, co oznaczają, ale jakoś nie mogę ich zastosować w zadaniach, ciągle zapominam, na czym to polega.

Zaczynam zastanawiać się nad słowem «iloraz»,

1    ciągle myślę i myślę, do czego się ono odnosi — do dodawania, do dzielenia czy też do mnożenia? Nauczycielka podpowiada mi jego znaczenie, ale teraz z kolei zapominam znaczenia słowa «różnica»”.

Jak to wszystko przeszkadza w życiu! Nie może pójść do sklepu, policzyć należności, sprawdzić reszty!

„Często zapominam, ile wynosi pięć razy pięć: dwadzieścia pięć czy trzydzieści pięć, a może czterdzieści

171