B C strX Y (2)

m

krotne opryskiwanie rozsady cieczą bordoską lub innymi preparatami miedziowymi w stężeniu 0,5—1%. Ponieważ preparaty miedziowe okazały się mało skuteczne w zwalczaniu mączniaka rzekomego (Peronospora tabacina), wycofano je z użycia i zamiast nich stosuje się obecnie preparaty karbaminianowe, które zabezpieczają rozsadę nie tylko przed mączniakem, ale również przed innymi sprawcami chorób. Kiedy w inspekcie ukażą się pełne wschody opryskuje się rośliny preparatami zawierającymi zineb (etyleno-bis-dwutiokarbaminian cynku). Preparaty handlowe mają różne nazwy, jak Cynkotox, Dithane M-45 itp. Do opryskiwania używa się roztworu o stężeniu 0,4% (Cynkotox) i 0,2% (Dithane M-45).

Opryskiwanie przeprowadza się co 4 dni dopóty, dopóki rozsada znajduje się w inspekcie. Do opryskiwania rozsady w inspekcie mogą być użyte szpryce ręczne z końcówką mgławicową lub opryskiwacze plecakowe małych rozmiarów, jak np. opryskiwacz Puzon lub Sano.

W rejonach, gdzie występuje wiroza tytoniu wywołana przez Lycopersicum virus 3, stosuje się jednorazowe opryskiwanie rozsady w inspekcie 0,1-procentowym roztworem Bi 58 lub 0,15-procentowym roztworem Folithionu EC 50 (albo Owadofosu płynnego 50, ewentualnie 0,15% Anthio). Zabieg ten ma na celu zniszczenie wciornastków, przenosicieli tej wirozy. Opryskiwanie wykonuje się na 2 tygodnie przed wysadzeniem tytoniu na pole, można je połączyć z opryskiwaniem przeciwko Peronospora tabacina.

Po wysadzeniu i dosadzeniu brakujących roślin na plantacji inspekt ulega likwidacji ze względu na niebezpieczeństwo zakażenia roślin przez mączniak rzekomy.

Usuwanie roślin chorych i przegląd rozsady przed sadzeniem, Jeśli plantator starannie wykonuje opisane uprzednio zabiegi, to rozsada powinna być zdrowa. Zdarza się jednak, że z powodu wyjątkowo niekorzystnej pogody lub z innych przyczyn pewne czynności zostały wykonane niewłaściwie i w inspekcie pojawiają się gniazda chorych roślin.

W wypadku stwierdzenia mączniaka rzekomego rozsadę trzeba bezwlocznie zniszczyć przez polanie jej 4-procentowym roztworem formaldehydu. Jeśli jednak objawy świadczą o wystąpieniu innych chorób rozsady, jak np. czarnej nóżki lub brunatnej zgnilizny rozsady, wystarczy usunąć chorą rozsadę wraz z ziemią, dołki zdezynfekować 0,4-procentowym Cynkotoxem, zasypać ziemią i wypikować siewki. W wypadku porażenia korzeni przez czarną zgniliznę lepiej jest rozsadę zniszczyć. Przed sadzeniem trzeba dokładnie przejrzeć rozsadę, gdyż łatwo jest przenieść chorobę z inspektu na plantację.

Mechaniczne zwalczanie szkodników. Przy zakładaniu inspektu przegląda się nawóz, a ziemię inspektową przesiewa przez sita. Znalezione szkodniki niszczy się przez polanie wrzątkiem.

OCHRONA TYTONIU NA PLANTACJACH

P! odo zmian i wybór stanowiska. Tytoń powinno się uprawiać w płodozmianie kilkuletnim, gdyż przy wieloletniej uprawie tytoniu po tytoniu zwiększa się nasilenie chorób. Dobrym przedplonem są kłosowe i kukurydza. Przy wyborze stanowiska unika się pól nisko położonych, zacienionych lub podmokłych. Wieloletnie doświadczenia wskazują, że tytoń w polu jest zawsze słabiej porażony przez choroby niż tytoń sadzony w ogrodach. Wielokrotnie zaobserwowano, że tytonie sadzone w miejscach przewiewnych w polu były znacznie mniej porażone przez mączniak rzekomy niż tytonie w ogrodach.

Prawidłowe wykonanie prac pielęgnacyjnych i niszczenie resztek pożniwnych. Przez polepszenie struktury gleby i należyte pielęgnowanie roślin stwarza się im warunki dobrego rozwoju i zwiększa ich odporność na choroby. Wiele chorób i szkodników rozwija się na różnych chwastach, toteż powinny być one starannie usuwane z plantacji i z jej sąsiedztwa. Częste motyczenie plantacji zapobiega wystąpieniu wielu chorób oraz niszczy jaja i poczwarki sprężyków, których larwy (dru-towce) są groźnymi szkodnikami tytoniu. Prace pielęgnacyjne na plantacjach tytoniu przeprowadza się podczas pogody słonecznej i suchej, gdyż ranki i skaleczenia, przez które mogą wnikać zarazki, szybko się wówczas goją. Te same zasady obowiązują podczas zbioru, pasynkowania i ogławiania.

Rośliny z objawami chorób wirusowych wyrywa się i zakopuje. Jeśli na plantacji jest dużo roślin porażonych przez wirusy, to oczywiście nie usuwa się ich, ale wówczas należy przestrzegać tej zasady, aby pasynkować lub zbierać liście najpierw z roślin zdrowych, a następnie z chorych, gdyż niektóre choroby wirusowe, np. mozaika, przenoszą się przy kolejnym dotykaniu ręką roślin chorych i zdrowych. Części nieużyteczne porażonych roślin (spodaki, pasynki, kwiatostany) oraz łodygi i korzenie pozostałe po zbiorze są często źródłem zakażenia tytoniu w roku następnym. Toteż zasadniczo powinno się je wynosić poza obręb plantacji i po wysuszeniu palić, w ostateczności zakopać lub głęboko przyorać.

Niszczenie resztek pożniwnych ma szczególne znaczenie przy zwalczaniu mączniaka rzekomego, bowiem stwierdzono, że

59