BadaniaMarketKaczmarczyk4

Rozdział

Budowa

instrumentu pomiarowego

Dane ze źródeł pierwotnych i wtórnych uzyskuje się przez pomiar tych źródeł. Poza dobraną próbą do tego celu jest jeszcze potrzebny instrument pomiarowy. Dokładne zaprojektowanie instrumentu pomiarowego pozwala również uniknąć wielu błędów, które nakładając się na błędy popełnione na etapie projektowania, zwiększają ogólny błąd badania. Przestrzeganie zasad konstrukcji instrumentów pomiarowych i przeprowadzania pomiarów wpływa więc dodatnio na jakość wyników badania marketingowego.

3.1

Pomiar jako element badania

W takich dziedzinach, jak fizyka, chemia czy nawet biologia, pomiar nie wydaje się niczym niezwykłym. Nauki te, a także odpowiadająca im praktyka, dysponują wieloma precyzyjnymi instrumentami do pomiaru cech fizycznych, takich jak ciężar, temperatura, czas, długość, przyspieszenie. Wynik pomiaru jest jednoznaczny i wyrażony odpowiednio w gramach, stopniach, sekundach, metrach, metrach na sekundę.

W ekonomiczno-społecznych naukach i praktyce pomiar jest natomiast zadaniem trudniejszym. Pomiar w tych dziedzinach był od dawna przedmiotem niekiedy ostrych dyskusji naukowych. Krytycy pomiaru w naukach społecznych i odpowiadającej im praktyce byli przekonani, że „wielkości, które się usiłuje mierzyć w tych naukach, nie są addytywne, tzn. nie istnieje operacja ich łączenia, która by odpowiadała arytmetycznej operacji dodawania Za mierzalne uważano zjawiska, których cechy są addytywne. Dzięki temu możliwe jest odwzorowanie izomorficz-

¹ T. Pawłowski, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Ossolineum, Wrocław 1977.

74