klasy o niejednakowej intensywności albo różnych jednostkach miary, to takie skalowanie nazywa się skalowaniem niezrównoważonym. Przykłady obu rodzajów skalowania dla skal porządkowych i przedziałowych zawiera tablica 3.4.
Przy projektowaniu kwestionariusza należy dążyć do zrównoważonego skalowania odpowiedzi. Takie postępowanie zmniejsza błąd pomiaru i ułatwia zastosowanie metod statystycznych na etapie redukcji i analizy danych. Nic wszystkie jednak możliwe odpowiedzi dają się wyskalować w sposób zrównoważony. Dotyczy to zwłaszcza prób z populacji nieskończonych lub częściowo nieznanych. W konkretnych badaniach mogą również wystąpić inne przyczyny zastosowania skalowania niezrównoważonego. Przykładem mogą być tnidności ze skalowaniem odpowiedzi respondentów, dotyczących ich wieku, zwłaszcza górnych i dolnych jego przedziałów.
Graficzna forma skali. Kategorie danej skali mogą być opisane werbalnie, numerycznie, graficznie lub w sposób kombinowany. Uważa się, że im dokładniej są opisane kategorie skali, tym rzetelniejszy jest pomiar. Graficzną formę skali dostosowuje się do specyficznej grupy respondentów. Na przykład skale do pomiaru postaw dzieci lub dorosłych, nic umiejących czytać i pisać, mają formę obrazkową lub formy z użyciem kolorów, co uwidoczniono na rysunku 3.10.
Na rysunku 3.11 zilustrowano natomiast trzy graficzne formy skali: A — z opisem werbalnym, B — skalę procentową oraz C — skalę ciągłą.
Rysunek 3.10
Instrument służący do pomiaru postaw przy użyciu dwóch kolorów
a) strona dla respondenta
b) strona dla prowadzącego pomiar
k |
50 ..■•li |
1( |
)0 | ||
(100-a) |
L X |
. ni | |||
* ► i*/ J | |||||
M) 50 | |||||
Żrtf dtu: S I. l-utiipcn. A Sen Seat*for Cnnmmer Research. .Journal ol Advenising Research" 1981. April. s. 24.
117