Benveniste (12)

Emile Berweniste

który nazwiemy semantycznym; w odróżnieniu od tego, który wiąże się ze znakiem i jest semiotyczny.

W analizie translingwistycznej tekstów i dzieł — przez opracowanie metasemantyki, skonstruowanej na podstawie semantyki wypowiedzenia.

Będzie to semiologia „drugiej generacji”, a jej narzędzia i metoda mogą się w ten sposób przyczynić do rozwoju innych gałęzi semiologii ogólnej.

przełożyła Krystyna Falicka

¹    Pierwodruk ukazał się w piśmie „Semiotica”, La Haye, I (1969), 1, s. 1—12 i 2, s. 127—135.

²    Notatka rękopiśmienna opublikowana w „Cahiers Fer-dinand de Saussure”, 15 (1957), s. 19.

³    Charles S. Peirce (1839—1914); Ferdinand de Saussure (1857—1913).

⁴    „My universał algebra of relations, with the subjacent

indices and 2 and II is susceptible of being enlarged so as to comprise everything and so, still better, though not to ideał perfection, is the system of existential graphs” („Moja uniwersalna algebra relacji, obejmująca niższe indeksy oraz 2 i II i dopuszczająca takie rozszerzenie, że ogarnia wszystko w sposób jeszcze lepszy, choć bez idealnej perfekcji, jest systemem grafów egzystencjalnych.”) (Peirce:    Selected Writings,

wyd. Philip P. Wiener [Dover Publication, 1958], s. 389).

⁵    „As it is in itsełf, a sign is either of the naturę of an appearance, when I cali it a ąualisign; or secondly, it is an individual object or event, when I cali it a sinsign (the syllabe sin being the first syllabe of semel, simul, singular, etc.); or thirdly, it is of the naturę of a generał type, when I cali it a legisign. As we use the

Semiologia języka

term «word» in most cases, saying that «the» is one «word» and «an» is a second «word», a «word» is a le-gisign. But when we say of a page in a book, tliat it has 250 «words» upon it, of which tioenty are «the’s», the «word» is a sinsign. A sinsign so embodying a legi-sign, I term a «.replica» of the legisign.” („Znak sam w sobie jest albo zjawiskiem, wtedy nazywam go qua-lisign, albo indywidualnym przedmiotem lub zdarzeniem, wtedy nazywam go sinsign (sylaba sin jest pierwszą sylabą semel, simul, singular etc.), lub, po trzecie, jest rodzajem ogólnym i wtedy nazywam go legisign, W większości wypadków, gdy używamy terminu «sło-wo», mówiąc, że «the» jest jednym «słowem», a «an» jest innym «słowem», to «słowo» występuje jako legisign. Lecz gdy mówimy o stronie książki, że zawiera ona 250 słów, z czego dwadzieścia jest «the’s», to «sło-wo» jest sinsign. Sinsign ucieleśniający w ten sposób legisign nazywam «repliką» legisign.”) (Peirce, op. cit., s. 391).

⁶    ”...the word or sign which man uses is the man himsęlf. For, as the fact that every thought is a sign, taken in conjunction with the fact that life is a train of thought, proves that man is a sign; so that every thought is an external sign proves that man is an external sign” „...słowo czy znak, którego używa człowiek, jest samym człowiekiem. Gdyż skoro fakt, że wszelka myśl jest znakiem, w powiązaniu z faktem, że życie jest łańcuchem myśli, dowodzi, że człowiek jest znakiem, to fakt, że wszelka myśl jest znakiem zewnętrznym, dowodzi, że człowiek jest znakiem zewnętrznym.”) (Peirce, op. cit., s. 71).

⁷    ”Everything in which we taJce the least interest crea-tes in us its particular emotion, hovjever slight this emotion may be. This emotion is a sign and a predi-cate of the thing” („Wszystko, cokolwiek budzi nasze

37