bezkręgowce I (20)

Niepylak apollo

Parnassius apollo, A

Rozpiętość skrzydeł tego motyla dochodzi do 8 cm. Jest to gatunek typowo górski, spotykany na wysokości do 2200 m n.p.m. Przednie skrzydła apolla są pozbawione łusek (popularnie zwanych pyłkiem) i przezroczyste - stad pochodzi jego nazwa. Lot motyli przypada na lipiec i sierpień. Niepylak lata powoli, ociężale i łatwo go schwytać, dlatego często pada łupem kolekcjonerów. Motyl ten jest najbardziej aktywny w gorące, słoneczne dni. Zbiera wtedy nektar z kwiatów rosnących na górskich, leśnych łąkach, przy czym ulubione dla dorosłego apolla są kwiaty ostów. Samica składa średnio 150 jaj; często nie na roślinie, którą żywią się gąsienice, lecz w zupełnie przypadkowych miejscach: na trawach, kamieniach i wprost na glebie. Gąsienice po opuszczeniu jaj wykazują dużą ruchliwość w poszukiwaniu rośliny żywicielskiej (różne gatunki rozchodników). Młode gąsienice potrafią nawet przez dwa tygodnie niezmordowanie poszukiwać pokarmu. Gdy go <xłnajdą, żerują przez 2-3 miesiące pojedynczo lub po kilka na tej samej roślinie. Pod koniec żerowania stają się tak żarłoczne, że dla nasycenia każdej gąsienicy potrzeba około 10 rozchodników.

Na początku ubiegłego wieku niepylak apollo występował bardzo licznie w Pieninach, schodził do ich podnóży i odwiedzał kwiaty w przydomowych ogródkach. Obecnie należy on do gatunków zagrożonych całkowitym wyginięciem i wszystko wskazuje na to, że zmiany w jego środowiskach bytowania w górach spowodują, że motyl ten w niedługim czasie zniknie w całej Europie.

Niepylak mnemozyna

Parnassius mnemozyna, B

Przypomina nieco pospolitego bielinka kapustnika, ma jednak o wiele mocniejsze skrzydła o rozpiętości do 50 mm. Zewnętrzne brzegi przednich skrzydeł, podobnie jak u apolla, są nieopylone. Lot motyli odbywa się głównie w czerwcu. Gąsienice niepylaka mnemozyny są podobne do gąsienic apolla, żerują jednak nie na rozchodniku. lecz na różnych gatunkach kokoryczy.

W Polsce mnemozyna występuje bardzo rzadko w Karpatach i Sudetach (na wysokości do 1500 m n.p.m.). lego występowanie zostało również stwierdzone na Mazurach. Podobnie jak apollo, często staje się łupem kolekcjonerów i handlarzy „trofeami" entomologicznymi.

Poczwarka niepylaka

Gąsienicą niepylaka

45