Zgodnie z przepisami PRS, dotyczącymi budowy kadłuba, w dnie,, nie rzadziej niż co 5 m, zamiast dennych wręgów wzdłużnych i montowane są wzdłużniki boczne denne. Ruszt dna podwójnego! zbudowanego we wzdłużnym układzie wiązań pokazany jest na] rysunku 75b.
Na gazowcach ze zbiornikami membranowymi i ze zbiornikamisi nie połączonymi bezpośrednio z kadłubem oraz na rudowcach stoso-wany jest niekiedy kombinowany układ wiązań dna. Występują w nimj co odstęp wręgowy zarówno usztywnienia poprzeczne - denniki, jak i] usztywnienia wzdłużne - denne wzdłużniki lub denne wręgi wzdłużne. Tworzą one bardzo gęsty ruszt dobrze podpierający odkształcalne ] zbiorniki na gazowcach lub umożliwiający na masowcach przenoszenie dużych obciążeń od ładunku rudy.
Kombinowany układ wiązań dna masowca przystosowanego do] przewozu rudy widoczny jest na rysunku 76.
Rys. 76. Dno podwójne masowca przystosowanego do przewozu rudy - kombinowany układ wiązań
Głównym elementem konstrukcyjnym dna, a jednocześnie ka-j dłuba statku, jest silny wiązar utworzony przez: stępkę płaską stojąc) na niej denny wzdłużnik środkowy i pas poszycia dna wewnętrznego^ leżący w płaszczyźnie symetrii, zwany niekiedy nadstępką. Ukła( tych trzech elementów ciągnie się nieprzerwanie od dziobu do rufjl datku, stanowiąc jego swoisty kręgosłup. Dawniej, na statkach drewnianych i na stalowych - nitowanych, funkcję wytrzymałego elementu spinającego dziobnicę z tyłnicą, na którym opierały się pozostałe wiązania, pełniła stępka belkowa (rys. 77a i b). Współcześnie tę rolę przejął, wbudowany w dno statku, układ wymienionych elementów, łączący dziób z rufą, podtrzymujący poprzeczne wiązania dna i gro-, tłzie poprzeczne kadłuba (rys. 77c).
Hvs. 77. Ewolucja stępki: a) stępka belkowa (kil) statku drewnianego; b) stępka belkowa Matowego statku nitowanego; c) stępka płaska stalowego statku spawanego; 1) stępka j'laska, 2) denny wzdłużnik środkowy, 3) pas poszycia dna wewnętrznego współpracujący i iinmym wzdhtżnikiem środkowym
Grubości stępki płaskiej i dennego wzdłużnika środkowego są zależne od długości statku i od kategorii zastosowanej stali.
Denny wzdłużnik środkowy, zgodnie z przepisami, rozciąga się nieprzerwanie od dziobu do rufy i jest silnie połączony z konstrukcjami tych części kadłuba. Wobec tego wszystkie poprzeczne denniki, niezależnie od układu wiązań dna, wykonuje się jako wstawkowe - po prawej i lewej stronie tego wzdłużnika. W skrajnikach statku, gdzie występuje dno pojedyncze, górna krawędź dennego wzdłużnika środkowego jest zakończona mocnikiem. W tych rejonach kadłuba środnik wzdłużnika jest na ogół wyższy niż w innych obszarach dna.
Denny wzdłużnik środkowy na statku z poprzecznym układem wiązań dna powinien być podparty dennikami co odstęp wręgowy. Na datku ze wzdłużnym układem wiązań dna ten wzdłużnik podparty jest dennikami ramowymi, a pomiędzy nimi, co dwa odstępy wręgowe,
109