CCF20071021000 (3)

ROZDZIAŁ VII

Róża Pawłowska

SAMOTNOŚĆ DZIECKA PRZEBYWAJĄCEGO W PLACÓWCE

OPIEKI MEDYCZNEJ

1. Wyjaśnienia terminologiczne

W celu zdefiniowania pojęcia choroby trzeba najpierw określić co to jest zdrowie, chociaż sprecyzowanie tego terminu jest niezmiernie trudne. Powstało wiele definicji, lecz żadna nie jest uznana za zadowalającą. Za obowiązującą przyjmuje się tzw. pozytywną definicję

9

zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), według której „zdrowie jest nie tylko brakiem choroby lub niedomagania, lecz w pełni dobrym samopoczuciem fizycznym i psychicznym”¹. Opierając się na niej można powiedzieć, że „choroba - jest dającym się obiektywnie stwierdzić i (lub) odczuwalnym subiektywnie odchyleniem od normy, które powstaje wówczas, gdy posiadane przez człowieka mechanizmy sprzężeń zwrotnych nie potrafią przywrócić kompleksu rozmaitych rodzajów równowagi dynamicznej”² lub „zaburzeniem prawidłowego stosunku między ustrojem a środowiskiem, przy czym składają się na nią zarówno momenty zaburzenia czynności ustroju, jak i procesy prowadzące do odnowienia naruszonych związków”³.

Jest bardzo wiele chorób przewlekłych i trudno jest podać jednoznaczną definicję tego terminu. Irena Obuchowska przytacza, i analizuje dwie definicje. Pierwsza pochodzi z Polskiego słownika medycznego (1981) i mówi, iż choroba przewlekła to „proces patologiczny trwający ponad cztery tygodnie, cechujący się brakiem nasilonych objawów chorobowych. Rozróżniamy choroby o pierwotnie przewlekłym przebiegu, na przykład niektóre choroby gośćcowe oraz wtórnie przewlekłe, będące zejściem chorób o przebiegu ostrym. W przebiegu chorób przewlekłych mogą wystąpić zaostrzenia objawów chorobowych, zmniejszenie się ich nasilenia lub czasowe ustąpienie”. W Małej encyklopedii medycyny (1982) można znaleźć takie oto wytłumaczenie terminu przewlekły-„chroniczny, przewlekły - czynnik lub choroba o długotrwałym przebiegu i najczęściej słabym nasileniu objawów. Na przykład przez choroby chroniczne rozumiemy choroby trwające miesiącami lub latami, przebiegające zwykle z mało gwałtownymi, niezbyt nasilonymi objawami. Przeciwieństwem choroby przewlekłej jest choroba ostra - występująca nagle, o burzliwym przebiegu, nasilonych objawach i trwająca od kilku godzin do kilku tygodni”⁴.

Dla chorego i jego rodziny istotne są czynniki, które wyróżniają te choroby spośród innych. Czynnikami tymi są między innymi długi przebieg choroby i długie jej leczenie⁵.

Do chorób przewlekłych zaliczyć można: choroby nowotworowe, cukrzycę, choroby reumatyczne, wady serca, niewydolność nerek, choroby układu oddechowego - astmę, gruźlicę oraz choroby genetyczne, na przykład mukowiscydozę czy fenyloketonurię, choroby psychiczne, na przykład schizofrenia. Władysława Pilecka pisze, że „jeśli choroba przewlekła atakuje małe dziecko, to fakt ten oznacza, że jego organizm musi się zmagać z dolegliwościami i cierpieniem przez wiele lat, a czasami nawet przez całe życie. Wszelkie dolegliwości są czynnikiem utrudniającym i zakłócającym osiąganie coraz to wyższych form regulacji psychicznej. Charakter i zakres zmian w rozwoju dziecka, wywołanych przez chorobę, zależą od rodzaju, stopnia ciężkości i czasu trwania tej choroby, od psychofizycz-

197

1

   J. Doroszewska, Pedagogika specjalna, t. I, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989, s. 37.

2

   Ibidem, s. 38.

3

   Ibidem, s. 39.

4

   I. Obuchowska, Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa 1995, s. 394-395.

5

   Ibidem, s. 395.