CCF20071228007

Ocena wartości hodowlanej

h -    ^m^²

^GlPs ~ 1 + (m-l)Re

G/ = ^(Pm-P)+P

Koszt: wydłużenie czasu oceny, ale za to wzrost dokładności oceny.

Ponieważ wydajność zwierzęcia ulega mniejszym lub większym wahaniom pod wpływem środowiska (mimo nie zmieniającej się wartości hodowlanej) należy korygować wyniki użytkowości ze względu na zmieniające się czynniki wpływające na wydajność zwierząt, np.: wiek, płeć, sezon urodzenia. Dlatego też przy ocenie cech charakteryzujących się niską odziedziczalnością należy brać pod uwagę nie wydajność jednego okresu, lecz kilku okresów produkcyjnych. Wtedy należy obliczyć odziedziczalność dla średniej produkcyjności za m sezonów produkcyjnych. Re - współczynnik powtarzalności jest miarą korelacji między pomiarami cechy w różnych sezonach produkcyjnych.

Niekiedy wartość fenotypowa u danego osobnika nie może być zmierzona:

-    cechy związane z płcią (np. mleczność u buhajów)

-    lub nie może być zmierzona na osobniku żywym (cechy związane z mięsnością)

W takim przypadku należy wykorzystać jako źródło informacji fenotyp zwierząt spokrewnionych z danym ocenianym osobnikiem - ocena pośrednia

3. Ocena wartości hodowlanej osobnika i na podstawie wartości fenotypowej pojedynczego krewnego j (zazwyczaj przodka)

h

Gi ->• Pi

i ^rpipJ

fGiGj t

* h

Gj -► Pj

Rcipj = h' rciGj    - dokładność oceny, in. korelacja między wartością hodowlaną (G)

a źródłem informacji (P)

Korzystając z fenotypu pojedynczego krewnego mamy bardzo małą dokładność:

•    Rodzic - mniejszą 2 razy niż własnego fenotypu, bo r = '/₂

•    Dziadek - mniejszą 4 razy niż własnego fenotypu, bo r = 'A Im mniejsze spokrewnienie, tym mniejsza dokładność.

Współczynnik regresji potrzebny do oszacowania G,: ^ba,p, = ^rg,p, ■ ~

Osobniki i oraz j należą do tej samej populacji, więc:

°o, ⁼ aG

£T_Pj — G _p zatem:

^bG,p, - ^b' ^rG,Gi ' ^bG,P, - h² ' ^rG,Gi

'GfG,

¹ G/G_f

3

„Metody pracy hodowlanej’’- dr Joanna Gruszczyńska, mgr Beata Grzegrzólka

4. Ocena wartości hodowlanej osobnika / na podstawie średniej wartości fenotypowej grupy krewnych (n)

^    1 + (_n - l)f

ś, = b_GJp,-p)+P

Metoda pozwala ocenić wartość hodowlaną cech, których w ogóle zmierzyć się nie da, np. mleczność u buhaja.

Wykorzystujemy związki genetyczne między grupą krewnych a osobnikiem ocenianym (r - spokrewnienie osobnika z grupą krewnych, ważna jest wielkość grupy).

Współczynnik korelacji wewnątrzklasowej (t = r_głr) - mieści się w nim również wsp. spokrewnienia - spokrewnienie w obrębie grupy krewnych, np. grupa córek buhaja spokrewniona ze sobą w stopniu r_g = % ).

Ocena wartości hodowlanej na podstawie przodków (metoda prognostyczna- ocena danego osobnika możliwa jeszcze przed urodzeniem) tzw. ocena rodowodowa jest szczególnie przydatna wówczas, gdy oceniamy osobniki młode lub osobniki, które nie posiadają własnych wydajności. Najlepiej ocenę oprzeć tylko na wydajności rodziców, bo udział założeń dziedzicznych dalszych przodków w genotypie ocenianego osobnika maleje wraz z dalszą pozycją przodka (-ów) w rodowodzie danego osobnika. Ocena ta nie jest dostatecznie miarodajna z następujących względów:

-    niepełnych informacji o wydajnościach,

-    interakcji między genotypem i środowiskiem. Przodkowie przebywali w innych warunkach środowiska. Ocenę na podstawie przodków należy traktować raczej jako uzupełnienie.

Ocena na podstawie krewnych może być przeprowadzana:

-    w tych samych warunkach środowiska, w których żyje oceniany osobnik i w tym samym

czasie,

-    metoda szybka, mogąca wykluczyć uboczny wpływ środowiska

-    można zebrać informacje od wielu sztuk, np. pełnego lub pólrodzeństwa

-    wadą jest to, że między krewnymi bocznymi a ocenianym osobnikiem istnieje tylko prawdopodobieństwo określonego spokrewnienia genetycznego, a nie pewność, która w większym stopniu występuje w linii prostej

Stosuje się ją w odniesieniu do cech występujących tylko u jednej płci (mleczność buhaja) lub których nie można ocenić przyżyciowo (np. zawartość mięsa w tuszy, czy innych wskaźników dysekcyjnych ocenianych u pólrodzeństwa lub pełnego rodzeństwa u knurów).

4

„ Metody pracy hodowlanej dr Joanna Gruszczyńska, mgr Beata Grzegrzółka