I jeszcze przyklnd pytania zamkniętcg^^ityczącego jednej ze spraw wpływającej na stosunek do nauczyciela, tj. sposobu, wjaki uczniowie sit oceniani:
Co najczęściej wpływa na otrzymanie stopnia? (Podkreśl właściwe odpowiedzi, nie więcej niż 2.)
a) zasób wiedzy ucznia;
b) umiejętność „wygadania się";
c) umiejętność skierowania odpowiedzi w stronę tego. co się umie, a nie tego, czego chce się dowiedzieć nauczyciel;
d) nastawienie nauczyciela do ucznia;
e) własny strach ucznia;
f) podpowiadanie;
g) poprzednie stopnie ucznia;
h) wygląd zewnętrzny ucznia;
i) stan majątkowy rodziców ucznia.
A oto inny przykład, jak można badać nastawienie uczniów do szkoły.
Spośród podanych niżej zdań- wybierz 3 takie, które - Twoim zdaniem - najlepiej charakteryzuj większość Twoich nauczycieli:
• postępuj;) uczciwie,
» s;| pedantyczni i zbyt krytyczni,
® dobrze nas ucz;),
» nie rozumieją uczniów,
• wykładają interesująco, stosują różnorodne metody nauczania,
• postępują nieuczciwie.
• rozumieją swoich uczniów i pomagają im,
® uczą nas niezbyt dobrze.
Zalecana lektura:
Informacje na temat stosunku uczniów do szkoły można znaleźć w pracy: Smarzyński H., Szkoła jul<o środowisko wychowawcze. PWN, Warszawa 1987.
9. Socjometria i badanie struktury zespołu uczniowskiego w klasie
Definicja socjoinctrii
Socjometria to jedna z metod polegających na zadawaniu pytań badanemu i wyciąganiu wniosków z odpowiedzi na te pytania. W socjome-trii pytania z reguły dotyczą tego. z kim badany liczeń chciałby przebywać w bliskim kontakcie.
Badanie socjometryczne polega na pytaniu każdego członka zespołu o to, kogo w zespole obdarza szczególnymi uczuciami sympatii, szacunku, zaufania czy wrogości. W praktyce wygląda to w ten sposób, że nauczyciel poleca uczniom sporządzić innie kartki i podpisać je. następnie zaś mówi:
Wyobraź sobie, ie możesz zabrać mi zunawe om ■■ n .....
.vf. Wybrałbyś..................................... i prosi o wpisanie nazwisk wybranych
kolegów.
Zadawanie pytań umożliwia zastosowanie kilku kryteriów wyboru Pytanie.- Z kim chciałbyś pracować no działce? różni się pod względem kryterium doboru człowieka od pytania: Z kim chciałbyś porozmawiać o swoich kłopotach i zmartwieniach?
Oto zestaw kryteriów odnoszących się do większości kontaktów społecznych uczniów szkól podstawowych. Pyta się więc o wybory osób do:
- siedzenia razem w jednej ławce,
- wspólnego odrabiania lekcji,
- organizowania wycieczki,
- wspólnego przygotowywania jakiegoś problemu do przedstawienia na lekcji,
- udziału w grach sportowych,
- organizowania zabaw, przebywania przy wspólnym stoliku w czasie jej trwania.
Należy pamiętać, że uczniowie zwykle chcą znać przyczynę pytania o ich preferencje. Trzeba ja więc uzasadnić. Najlepiej, gdy dysponuje się planem wykorzystania wyników Kryterium wyboru musi być z punktu widzenia ucznia realistyczne.
Liczba wyborów może być ograniczona lub mc. Praktyczne jest ograniczenie wyborów do trzech. Modyfikacje mogą się odnosić do grupy ludzi. spośród których dokonuje się wyborów. Grupa ta może być ściśle określona lub otwarta. W szkole podstawowej i w gimnazjum raczej nic zadaje się pytań o odrzucenie, tj. pytań typu: Z kim nie chciałbyś siedzieć razem a' ławce?
Otrzymane wyniki możemy wykorzystać, obliczając dane charakteryzujące cały zespól lub opracowujcie dane charakteryzujące pozycje dziecka w zespole. Gdy nie przywiązujemy znaczenia do tego, którego wyboru dokonało dziecko, obliczenie punktów nie przysparza większych trudności. Socjometryczna punktacja jest wtedy równa liczbie wyborów, których dokonało dziecko.
Dla wyraźnego przedstawienia otrzymanych danych można sporządzić tabelę socjometryczną, przy czym istotne jest zwrócenie uwagi na następujące zasady:
- Podstawowe dane zaznacza się na górze tabeli.
- Tabela podzielona jest na kratki dające możliwości zobaczenia wszystkich kontaktów w układzie „każdy z każdym".
- Dziewczęta i chłopcy są zapisani oddzielnie.
- Wybory są uwidocznione w kratkach powstających wówczas, gdy kolumna pod imieniem ucznia wybierającego przetnie się z poziomym rzędem właściwym dla dziecka wybieranego.
- Punkty za wybory, które otrzymuje dziecko, można obliczyć podsumowując liczby zawarte w poszczególnych kolumnach. Jeśli jest to potrzebne, można dokładniej przedstawić liczbę wyborów pierwszych, drugich i trzecich.