410
Józef Kozielecki
Mało czasu poświęcają sprawom środowiska, w którym żyją. Warto podkreślić, że ograniczanie kontaktów' towarzyskich czy słabe zainteresowanie zagadnieniami społecznymi wiąże się przede wszystkim z charakterem pracy uczonego czy pisarza. Rozwiązanie trudnego problemu wymaga od nich pełnej koncentracji i skupienia się.
Wśród twórców spotyka się jednak również ludzi nastawionych na świat zewnętrzny, interesujących się otoczeniem. Do nich należą naukowcy, którzy są jednocześnie organizatorami, działaczami społecznymi, wybitnymi wychowawcami. A zatem nie wszyscy twórcy mają cechy introwertyka.
3. Większość twórców charakteryzuje się pewną niezależnością w myśleniu, i działaniu, są nonkonformistami. Postępują zgodnie z własnymi przekonaniami. Trudniej ulegają naciskowi grupy, w której żyją. Odrzucają konwencje i sztywne schematy postępowania.
4. Twórcy są na ogół ludźmi krytycznymi; umieją krytycznie ocenić stan wiedzy
naukowej, znaleźć w niej luki i fałszywe twierdzenia. Z dużą ostrożnością przyjmują nowe hipotezy i teorie. Sprawdzają sposób ich uzasadnienia, argumenty, które przemawiają za ich prawdziwością. ' v
Zdarza się jednak, że twórcy bardzo krytyczni w dziedzinie nauki, którą się zajmują, są jednocześnie dość naiwni i łatwowierni w innych sferach działalności ludzkiej. Tak np. Newton bezkrytycznie przyjmował pewne koncepcje filozoficzne, Mickiewicz zaś zaakceptował w późniejszym okresie działalności mistyczno-religijne koncepcje Towiań-skiego. Trudno jest wyjaśnić podłoże tego interesującego zjawiska.
5. Wielu twórców cechuje brak równowagi emocjonalnej; często nie kontrolują swoich uczuć, są impulsywni, pobudliwi, chwiejni uczuciowo. Jednak brak stałości emocjonalnej nie jest regułą. Z niektórych badań wynika, że znaczny procent uczonych charakteryzuje się zrównoważeniem emocjonalnym i dużą dojrzałością uczuciową.
Ponadto utrzymuje się pogląd, że wybitni twórcy są na ogół ambitni, wrażliwi, pewni siebie, radykalni wT swoich przekonaniach. Obraz osobowości wybitnych twórców (a głównie uczonych i artystów), który zarysowaliśmy, jest z pewnością niepełny i nieprecyzyjny. Badania podjęte w przyszłości wykażą, w jakim stopniu jest on prawdziwy.