CCF20090521000

Ćwiczenie 3.9

Zasady układania jadłospisów Wprowadzenie

Pokarmy przyjmowane codziennie przez człowieka powinny w pełni pokrywać jakościowe i ilościowe zapotrzebowanie ustroju na wszystkie składniki odżywcze. W całodziennym pożywieniu muszą znajdować się więc w odpowiednich ilościach i wzajemnych proporcjach białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne i witaminy oraz woda. Cel ten można osiągnąć tylko wówczas, gdy jadłospis ułożony będzie prawidłowo, a w jego skład wchodzić będą różnorodne produkty spożywcze. Właściwie zestawiony jadłospis, czyli zestaw całodziennych posiłków jest praktycznym sposobem realizacji fizjologicznych norm żywienia.

Człowiek niezależnie od wieku, płci, stanu fizjologicznego czy rodzaju wykonywanej pracy powinien odżywiać się prawidłowo, to znaczy w sposób, który gwarantuje pokrycie zapotrzebowania organizmu na wszystkie składniki odżywcze, warunkuje prawidłowy jego rozwój oraz przyczynia się do pełnej sprawności fizycznej i psychicznej w określonych warunkach jego bytowania. Niewłaściwe żywienie może powodować wiele odchyleń w stanie zdrowia, być bezpośrednią przyczyną chorób na tle wadliwego żywienia, na przykład otyłości, bądź też stwarzać warunki do szybkiego ich rozwoju.

Nieodzownym elementem przy organizowaniu prawidłowego żywienia jest orientacyjna znajomość potrzeb żywieniowych określonych grup ludności. Dzieciom do lat 6 nie powinno się podawać ciężko strawnych i ostro przyprawionych pokarmów, należy za to przywiązywać większą wagę do zawartości w ich diecie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, witamin i składników mineralnych. Mleko i jego przetwory, chude mięsa, warzywa i owoce, a także produkty zbożowe powinny być nieodzownym elementem diety każdego człowieka, a w szczególności dzieci i młodzieży. Jeśli dziecko spożywa pewne posiłki poza domem, rodzice powinni się starać o odpowiednie ich uzupełnienie.

W przypadku osób dorosłych zapotrzebowanie pokarmowe w głównej mierze determinowane jest rodzajem aktywności fizycznej i wykonywanej pracy. Na szczególną uwagę zasługują osoby ciężko pracujące, których posiłki powinny być obfitsze, mogą zawierać więcej produktów dostarczających węglowodanów i tłuszczu. Ciężka praca, przebiegająca w podwyższonej temperaturze, powoduje

214