CCF20091007010

skala twardości

Rys. 5.6

Wynika stąd, że metoda Rockwella oparta jest na wykorzystaniu własności sprężystych materiału. Miarą twardości jest różnica pomiędzy tzw. stałą materiałową K (jest to wielkość umowna) a wielkością e wyrażoną w jednostkach odkształcenia trwałego równego 0,002 mm. Przy pomiarze twardości stożkiem diamentowym o kącie wierzchołkowym a = 120° przyjęto K = 100, co przy wspomnianej jednostce daje największą możliwą głębokość wnikania penetratora K-0,002 = 0,2 mm. W związku z powyższym twardość w skali C wynosi HRC (HRA) = 100 — e. Dwustopniowe obciążenie wgłębnika potrzebne jest do zmniejszenia błędów pomiarów powodowanych niejednorodnością powierzchni.

Uwaga. Gdybyśmy przyjęli za wartość twardości bezpośrednie wskazania czujnika, to dla większych twardości (mniejsze zagłębienia) otrzymalibyśmy mniejsze wartości liczbowe twardości i odwrotnie. Dlatego (aby większym twardościom odpowiadały większe liczby) przyjęto, aby wielkość e odejmować od pewnej wartości K zależnej od rodzaju penetratora (wgłębnika).

5.4.3. Zasada pomiaru twardości kulką stalową (skala B i F)

1 >n pomiaru używana jest wyłącznie kulka stalowa o średnicy D

■ I 4175 mm. Zasada pomiaru jest taka sama, jak stożkiem diamentowym, z tym i u Iom i obciążenia głównego F, i stałej skali K są inne i wynoszą: Fj = 883 N nil |.(i) dla skali B i F, = 490N (50kG) dla skali F, a K = 130.

I w ,iidość przy użyciu kulki stalowej określona jest zależnością:

HRB(HRF) =130- e.

I hiiii.u /y to w zupełności rys. 5.7.

powierzchnio próbki

Rys. 5.7

i    i.d,    ,    podkirślić, że przy pomiarze twardości kulką stalową, przyjęciu

im    i    |•• /\ )«■<InoHtce odkształcenia trwałego 0,002 mm    otrzymujemy

,, ,|"    o i    i    i*I. bul,ośi wnikania penetratora K■ 0,002 = 0,26 mm    większą niż w

i ,    .    |• !.II    u    ,.....u ao/kicm diamentowym. Zasada odczytu    twardości na