CCF20091108001

Problemy zdrowotne pracowników

Dane dotyczące chorób zawodowych są podobnie szokujące jak dam o wypadkach. Choroby zawodowe są groźniejsze niż nagłe, dramatyczne wypadki, zanim bowiem pojawią się pierwsze symptomy choroby, rozwija się ona latami Na przykład górnicy często chorują na pylicę węglową, postępującą chorobę wywołaną długotrwałym wdychaniem pyłu węglowego. Praca w zakładach chemicznych stanowi także zagrożenie dla zdrowia pracowników, chociaż jego natura nie jest całkiem znana. Ponad 10 min pracowników codziennie styka się z, chemikaliami, dla których nie rozpoznano jeszcze progu bezpieczeństwa. Agencja Ochrony Środowiska uznała za toksyczne ponad 16 tys. substancji chemicznych, stale wykorzystywanych w miejscu pracy. Z tej liczby około 150 stanowią neurotoksyny, które szkodzą ludzkiemu mózgowi i układowi nerwowemu. Górnicy, pracownicy cementowni oraz stoczniowcy stykają się w swej pracy z azbestem, w tych środowiskach rak płuc występuje siedmiokrotnie częściej niż w całej populacji. Tkaczom grozi pylica bawełniana, wywołana wdychaniem pyłu bawełny, Technicy medyczni wystawieni są na promieniowanie. Pracownikom biurowym mogą zagrażać rakotwórcze substancje wykorzystywane do budowy i wyposażeniu biur. Tabela 11.2 zawiera listę często stosowanych substancji chemicznych, wywoływanych przez nie konsekwencji oraz grupy pracowników zagrożonych ich działaniem.

Statystyka wypadków przy pracy

Wspominaliśmy wcześniej, że każdego roku ginie w wypadkach przy pracy ponad 6 tys. pracowników, a około 25 min doznaje obrażeń ciała. Cytowane liczby nie obejmują wypadków, które następują w drodze do pracy i z pracy. Ponad 90% zabitych w wypadkach przy pracy stanowią mężczyźni, chociaż ich udział w sile roboczej wynosi 54%. Te dane łatwo wyjaśnić: znacznie więcej mężczyzn niż kobiet pracuje na budowach i w przemyśle ciężkim, gdzie konsekwencje wypadków są bardzo poważne. Mężczyźni częściej niż kobiety są kierowcami ciężarówek; każdego roku wypadki samochodowe stanowią przyczynę 20% zgonów podczas pracy. Wypadki na autostradach są najczęstszą przyczyną zgonów pracowników.

W 1955 r. „New York Times” ocenił, że upadki z wysokości stanowią powód 10% zgonów w pracy, szczególnie wśród pracowników układających dachy, budujących mosty i wysokie budynki oraz malarzy. Innym powodem śmierci pracowników są spadające przedmioty (9%), porażenie prądem (5%), pożary i eksplozje (3%).

Pewne prace są niebezpieczne i prawdopodobieństwo doznania obrażeń czy śmiertelnego wypadku jest w nich wyższe niż gdzie indziej. Praca w niebezpiecznym środowisku może być stresująca. Dobitnie pokazały to badania przeprowadzone na strażakach. Spostrzegane ryzyko ich pracy było znacząco i dodatnio związane z symptomami stresu. Strażacy, którzy twierdzili, że dobrze znają ryzyko związane

Pl»1l    ~J ~ -    „

i li mywanie ryzykownej pracy wiąże się z ponON/cnicm kosztów zarówno yt lil. znych, jak i fizycznych.

IhIikIii 11.1. Substancje chemiczne szkodliwe dla zdrowia pracowników

Substancje	Schorzenia	Zagrożeni pracownicy
A >" / ■ nik	rak płuc, nowotwór węzłów chłonnych	hutnicy, pracownicy zakładów chemicznych i rafinerii, producenci środków owadobójczych i aerozoli; liczba zagrożonych 660 tys.
A/Ih>aI	pylica azbestowa, rak płuc i rak opłucnej, rak innych narządów	górnicy, młynarze, tkacze, pin cownicy zakładający izolację, sio czniowcy; liczba zagrożonych 1,6 min
IUmi/imi	leukemia, anemia aplastyczna	zakłady petrochemiczne i ralliiriir, garbarnie, gorzelnie, malarze, szewcy; liczba zagrożonych - 600 tys.
1 łwtichlorometyloeter lin 'ME)	rak płuc	zakłady chemii przemysłowej
l'yl węglowy	pylica węglowa	górnicy węgla kamiennego; liczba zagrożonych - 208 tys.
i (Miłują z pieców koksowych	rak płuc, rak nerek	pracownicy kotłowni; liczba zagrożonych - 30 tys.
l'yl bawełniany	pylica bawełniana (byzinosa), chroniczny bronchit, rozedma płuc	pracownicy zakładów tekstylnych; liczba zagrożonych - 600 tys.
(Iłów	choroby nerek, anemia, uszkodzenia centralnego układu nerwowego, bezpłodność, uszkodzenia płodu	szlifierze, wytapiacze ołowiu, producenci baterii; liczba zagrożonych - 835 tys.
Promieniowanie	rak tarczycy, płuc i kości, leukemia, wady dziedziczne (samoistne poronienia, wady genetyczne potomstwa)	technicy medyczni, górnicy kopalń uranu, elektrownie atomowe
(iilorek winylu	rak wątroby i mózgu	producenci plastyku; liczba zagrożonych - 10 tys.

Źródło: Na podstawie: K.R. Pelletier: Healthy people in Unhealthy Places: Stress and Fitness at Work. Delacorte, New York 1984, s. 90.

Federalne akty prawne a wypadki

W 1970 r. Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę o bezpieczeństwie i zdrowiu pracowników; powołał także szczególną instytucję - Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Podstawowym celem jej działalności

391