CCF20091108005

riz cm umo/iiwlii (i(mi«,t|) do wszyatkloh o/gńiil ur/ądzenla

Rys. 13.3. Aranżancja konsoli monitoringu

ŻrtMIo: Na podstawie: W. Woodson: Humań engineeńng guide for eąuipment designers. University of ('alllornia Press, Berkeley, CA 1954, s. 137, Copyright 1954 & 1964 by The Regents of The University of Culifomiu. Reprodukowane za zgodą University of Califomia Press.

miesiącach ciąży kobiety preferowały niższe stoły do pracy w pozycji stojącej (Paul, Frings-Dresen, Salle & Rosendal, 1955). Psychologowie, którzy prowadzili badania w Holandii zalecają, by wysokość wszystkich powierzchni, na których wykonywana jest praca, były regulowane zależnie od wzrostu pracowników, a nic tylko dostosowywane do takich sytuacji, jak ciąża czy otyłość.

Inną ważną kwestią w projektowaniu stanowiska pracy jest wielkość i kształt indywidualnych narzędzi ręcznych. Dzięki psychologii inżynieryjnej nawet tak podstawowe narzędzia, jak młotki mogą być łatwiejsze w użyciu, bezpieczniejsze i mniej męczące. Narzędzia ręczne powinno się projektować w taki sposób, by ich użycie nie wymagało zginania nadgarstka. Przy wyprostowanym nadgarstku trudniej dochodzi do uszkodzenia ręki. Badania porównujące zwykły, prosty młotek z młotkiem o zakrzywionym - pod kątem 20 i 40 stopni - uchwycie, pokazały, że 3-minutowa, pozbawiona przerw praca zakrzywionym młotkiem, zmniejsza liczbę dolegliwości nadgarstka, redukuje zmęczenie mięśni i obniża subiektywne poczucie dyskomfortu (Schoenmarklin & Marras, 1989a, 1989). Wkład psychologów inżynieryjnych w projektowanie kombinerek można zobaczyć na rys. 13.4.

Dobrze zaprojektowane narzędzia ręczne podnoszą produktywność, satysfakcję z pracy i nie szkodzą zdrowiu. Korzystanie z narzędzi, które wymagają zginania nadgarstka podczas pracy, może doprowadzić do pojawienia się syndromu kanału nadgarstka i uszkodzenia nerwu na skutek powtarzania tych samych ruchów. Ta dolegliwość może być bolesna i bardzo mecząca. Często występuje u ludzi, którzy wiele czasu spędzają grając na pianinie, robiąc na drutach lub bawiąc się grami komputerowymi. Te informacje być może pozwolą Czytelnikowi wybrać odpowiednie dla siebie hobby.

Rys. 13.4. Wykorzystanie wiedzy o potrzebach ludzi przy projektowaniu kombinerek

żiótllo: Na podstawie: Ergonomics. „Personnel Journal” 1986, 65 (6), s. 99.

Dział psychologii inżynieryjnej, nazywany antropometrią humanistyczną, zajmuje się badaniem fizycznej struktury ludzkiego ciała. Pełne pomiary ciała przy wykonywaniu różnorodnych działań przeprowadzono na dużej, reprezentatywnej próbie populacji. Specyficzne dane obejmują wysokość (w pozycji stojącej i siedzącej), szerokość ramion, długość pleców, objętość klatki piersiowej, długość stóp i dłoni, kąt zgięcia kolan itp. (por. rys. 13.5). Te pomiary są wykorzystywane do projektowania pola pracy i służą do określenia na przykład normalnego i maksymalnego zasięgu ruchu, wysokości stołów i blatów, wielkości i kształtu foteli oraz kątów ustawienia przyrządów pomiarowych.

Należy unikać krótkich uchwytów,    Należy unikać małego odstępu Narzędzia powinny być zapro-

klóre uciskają powierzchnię dłoni. między uchwytami, gdyż skupia to jektowane w taki sposób, by I lloń jest delikatna i łatwo ją uszkodzić dużą siłę na małej powierzchni ręki praca mogła być wykonywana

przy wyprostowanym nadgarstku. Ręce są silniejsze I mniej narażone na uszkodzenie, jeśli nadgarstek jest przy pracy wyprostowany

Rys. 13.5

Typowe postawy przy zbieraniu pomiarów ciała (dane antropometryczne)

Źródło: Na podstawie: K.H.E. Kroemer: Engineering anllt ropometry. W: G. Salvendy (ed.): Hcmdbook of human factors. Wiley, New York 1987, s. 160.

475