CCF20091108022

może być stresująca wtedy, gdy pracownik nie zdobył jeszcze odpowiednich kompetencji do radzenia sobie z obowiązkami na nowym stanowisku pracy; w konsekwencji może pojawić się jakościowe przeciążenie pracą. Również lęk przed porażką może wywoływać silny stres.

Dla wielu osób źródłem stresu jest ocena wykonywania zadań. Tylko niektórzy lubią poddawać się takiej ocenie. Ponadto złe wyniki oceny mogą mieć negatywny wpływ na dalszą karierę zawodową.

U przełożonych i menedżerów powodem stresu może być odpowiedzialność za podwładnych. Źródłem stresu może być także ocenianie i podejmowanie decyzji o wielkości wynagrodzenia pracowników, awansach czy zwolnieniach; motywowanie do pracy i troska o satysfakcję pracowników; codzienne zarządzanie indywidualnymi wkładami. Menedżerowie znacznie częściej skarżą się na dolegliwości fizyczne wywołane stresem niż przykładowo księgowi, do których obowiązków nie należy nadzorowanie pracy innych ludzi.

Osoba, która nie doświadcza stresu w pracy może podlegać negatywnemu wpływowi stresu odczuwanego przez szefa lub współpracowników (tzw. zarażanie się stresem). Niepokój ujawniany przez zestresowanego pracownika łatwo może przenosić się na innych ludzi. Praca przy taśmie produkcyjnej wiąże się z wysokim stresem, ponieważ jest monotonna, zrutynizowana, odbywa się w hałasie oraz brakuje jej wyzwań oraz poczucia sprawowania kontroli. Badania przeprowadzone na 662 pracownikach fizycznych w Holandii pokazały, że fizyczny stres, taki jak np. hałas, występuje u około 29% ludzi zatrudnionych w fabrykach, rolnictwie czy transporcie samochodowym (Houtman & Kompier, 1995).

Do innych czynników fizycznych uważanych powszechnie za stresujące należą wysoka i niska temperatura, słabe oświetlenie, praca zmianowa oraz zanieczyszczenia powietrza. Okazało się - po przebadaniu 87 pracowników uniwersytetów, takich jak dziekani, sekretarki i asystenci - że praca w biurach

0    szerokiej przestrzeni wiązała się z silniejszym odczuwaniem fizycznego

1    psychicznego napięcia niż praca w bardziej kameralnych pomieszczeniach (Gehlemann, 1992).

Powodem stresu może być również praca monitorowana przez komputer. Sortowanie listów, którego tempo narzuca maszyna, lub inne zrutynizowane prace wykonywane przy klawiaturze, zwiększają poczucie stresu i prowadzą do wzrostu absencji, słabego wykonywania zadań oraz zmęczenia mięśni. Automatyczne kontrolowanie liczby uderzeń w klawiaturę jest równie stresujące, jak np. szef, który cały czas obserwuje naszą pracę.

Codziennie spotykamy się z wieloma stresującymi wydarzeniami - zarówno w domu, jak i w pracy. Indywidualne właściwości mogą predysponować do doświadczania stresu niezależnie od właściwości pracy. Badania przeprowadzone na 97 nowych pracownikach - inżynierach z rafinerii naftowej, pracownikach naukowych, personelu pomocniczym w firmach elektronicznych - wykazały, że dolegliwości fizyczne związane ze stresem przed rozpoczęciem pracy były podobne do symptomów stresu relacjonowanych 9 miesięcy później. Badacze uważają, że ci ludzie przynieśli do pracy skargi związane ze stresem (Nelson & Sutton, 1990).

443