CCF20100512017

ustalona”, ale czekały ją jeszcze późniejsze zmiany, wynikające z chęci dostosowania pisowni do zmian zachodzących w żywej mowie (60, s. 81). Właśnie zmiany, które się dokonały w języku polskim po XVI w., stały się na długi czas źródłem kłopotów ortograficznych,

wśród których dominowały problemy: i —j, -ym--em,

pisownia łączna i rozdzielna oraz wielkie litery.

IV. ZMIANY W PISOWNI POLSKIEJ DO ROKU 1918

1. Stan w w. XVII—XVIII. W ciągu w. XVII i XVIII pewne zmiany dokonały się przede wszystkim w grafice: wyszły z użycia najpierw litery f, w, m, potem f>, 5; zachwianiu uległo kreskowanie liter oznaczających samogłoski ścieśnione. Co się zaś tyczy ortografii we właściwym tego słowa znaczeniu, to — jak pisze S. Szober (54, s. 15) — zapanowały w niej: zupełne zamieszanie i dowolność, mające źródło w braku w tym względzie dbałości tak pisarzy, jak i wydawców. Stan ten zmienia się na lepsze dopiero w 3. ćwierci w. XVIII, kiedy Komisja Edukacji Narodowej napisaną z jej polecenia przez O. Kopczyńskiego Gramatykę (69) wprowadza jako podręcznik obowiązujący we wszystkich szkołach polskich. Kopczyński zwrócił uwagę na rozpowszechnione błędy, na sprawy nie ustalone i chwiejne w ortografii; pragnął ująć pisownię w przepisy jasne i stałe. Pisownię jego, dzięki wpływom szkolnym, przyjęto powszechnie prawie bez żadnych zmian, z wyjątkiem liter a, e (43, Łoś s. 11).

W poprzednim okresie, tzn. w w. XV - XVI, ortografię polską tworzyli nie tylko pojedynczy autorzy, pisarze rękopisów, drukarze czy korektorzy; do kształtowania się zwyczajów i norm ortograficznych przyczyniały się w znacznej mierze działające na terenie kraju kancelarie książęce, skryptoria klasztorne, później kancelarie miejskie i w końcu ogólnopolska kancelaria królewska

41