CCF20110129051

dozuje się za poinoct) mikropipetki, a objętości dozowane si| w zakosie od 0,005 doili cm¹. Możliwe jesl lakże bezpośrednie dozowanie subslani ji slalyeh. Stosuje się różm techniki ogrzewania, w tym programowane ogrzewanie oporowe. W czasie ogrzewani kuweta grafitowa znajduje się w atmosferze bardzo czystego gazu obojętnego, któryii najczęściej jest argon. Ogrzewanie odbywa się w sposób programowany i jest sterowali' za pomocą komputera. Wyróżnia się trzy fazy ogrzewania:

wprowadzenie

próbki

Rys. 7.9. Schemat kuwety grafitowi 7₀ — natężenie promieniowania padl\|i| cego, I — natężenie promieniowaniu |" przejściu przez kuwetę

8

8

8

8

Rys. 7.10. Schemat atomizera z kuwetą grafitową: 1 — wlot gazu (Ar), 2 — wylot gazu (Ar), 3 — chłodzenie wodą, 4 — otwór do dozowania, 5 — kuweta grafitowa, 6 — okienko kwarcowe, 7 — czujnik elektroniczny, 8 — obudowa

a)    Faza pierwsza — suszenie dozowanej próbki w niskich temperaturach od 300 do 500 K, suszenie przeprowadza się powoli w ciągu 30-60 s.

b)    Faza druga — spopielenie i usunięcie niektórych składników matrycy; następuj' to w temperaturach od 500 do 1000 K.

c)    Faza trzecia — atomizacja; w tej fazie przeprowadza się oznaczaną substancji; w stan plazmy termicznej. Proces ten powinien zachodzić szybko i możliwie całkowi cie. W tej fazie zachodzą takie procesy, jak parowanie substancji, rozkład związków, dysocjacja, a także reakcje redukcji. Proces atomizacji zależy od temperatury i szyb kości ogrzewania, musi on być szybki (trwa 1-2 s), a zakres temperatury zależy od oznaczanej substancji. W przypadku kuwety grafitowej są stosowane temperatury od 1000 do 3700 K. Ważną rolę w procesie atomizacji odgrywa gaz obojętny (Ar), który zapewnia bierność chemiczną plazmy oraz ochronę kuwety grafitowej przed utlenieniem i zniszczeniem. Typowy profil zmian temperatury w czasie ogrzewania kuwety grafitowej przedstawiono na rys. 7.11.

W elektrotermicznych sposobach atomizacji stosowano różne modyfikacje atomize rów. Znana jest np. kuweta grafitowa z platformą Lvowa. Jest to półka grafitowa w śród kowej części rurki, która stwarza lepsze warunki temperaturowe do atomizacji analitu i wytworzenia plazmy termicznej.

tfi* 7.11. Typowy profil zmian temperatury * r/Hsie ogrzewania kuwety grafitowej

Zasada techniki atomizacji wodorkowej polega na wytworzeniu lotnych wodorków i |u/.oprowadzeniu ich do kuwety absorpcyjnej, gdzie w podwyższonej temperaturze 11000 K) następuje termiczny rozkład wodorków i powstają swobodne atomy. Silnymi unikami redukującymi, np. borowodorkiem sodu (NaBH₄), można wytworzyć w rozporach kwaśnych lotne wodorki z następującymi pierwiastkami (w nawiasach tempera-liirii wrzenia [°C]): SeH₂(—41,3), TeH₂(—2,3), AsH₃(—62,5), SbH₃(—18,4), BiH₃(—22), (IcH₄(—88,5), SnH₄(-51,8) i PbH₄(-13). W roztworach kwaśnych NaBH₄ reaguje na |M/,ykład z H₂Se0₄ w myśl reakcji:

BH; + 3H₂0 + H⁺ -* B(OH)₃ + 8H    (7.15)

Se0₄^_ + 8H + 2H⁺ —> SeH₂ + 4H₂0    (7.16)

Schemat układu do wodorkowej techniki atomizacji przedstawiono na rys. 7.12. Zaletą Irchniki wodorkowej jest to, że można oddzielić pierwiastek analizowany od matrycy I wprowadzić go w postaci czystej do kuwety.

Rys. 7.12. Schemat kuwety przepływowej w wodorkowej technice atomizacji; 1 — wlot gazu (Ar), 2 — wylot gazu (Ar), 3 — chłodzenie wodą, 4 — kuweta grafitowa, 5 — okienko kwarcowe

Analizując rtęć metodą AAS można stosować technikę zimnych par. Można obliczyć, że w temperaturze 300 K stężenie par rtęci w powietrzu wynosi ok. 20 ng/cm³.