CCF20110312006

W przypadku rzeczywistych obiektów budowlanych i rozległych, wrażliwych systemów elektronicznych najczęściej stosowany jest dwu- lub trój stopniowy system ograniczania przepięć w instalacji elektrycznej oraz dwustopniowy w systemie przesyłu sygnałów (rys. 12).

Prąd piorunowy zgodnie z wartościami tabeli 4

STREFA 0_A

/

Ho

Składowe elektryczna E i magnetyczna H natężenia pola (tabela 17) Co

Rys. 12. Przykład zastosowania strefowej koncepcji ochrony w przypadku systemu alarmowego

Poprawnie zaprojektowana i wykonana instalacja piorunochronna i systemy ograniczania przepięć powinny również ograniczać skoki potencjałów w obiekcie i dążyć do ich wyrównywania. Dzięki temu nawet w przypadku bezpośredniego uderzenia w obiekt potencjał wszelkich instalacji będzie wzrastał do wartości odpowiadającej wzrostowi potencjału systemu uziomowego.

W przypadku obiektów budowlanych każdą z wyodrębnionych stref można scharakteryzować dopuszczalnymi wartościami napięć i prądów udarowych dochodzących do urządzeń pracujących w danej strefie. Dodatkowo można również określić dopuszczalne wartości natężeń pól elektrycznego i magnetycznego w każdej ze stref.

Podstawowe informacje charakteryzujące zagrożenie występujące w poszczególnych strefach zestawiono w tabelach 16 i 17.

Stosowanie przedstawionego systemu kompleksowej ochrony wymaga innego podejścia do zagadnień dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych. Projektanci i wykonawcy urządzeń piorunochronnych powinni zwracać większą uwagę na:

•    ochronę urządzeń na dachach obiektów budowlanych,

•    zagadnienia dotyczące wykorzystania konstrukcji żelbetowych do rozprowadzania prądu piorunowego oraz jako elementów ekranowania całego obiektu i poszczególnych pomieszczeń,

•    dobór ograniczników chroniących przed bezpośrednim działaniem prądu piorunowego.

Szeroki zakres przedstawionych wymagań powoduje, że planowanie, projektowanie oraz instalacja systemów ochrony odgromowej i przepięciowej powinny być prowadzone przez odpowiednio przeszkolonych projektantów lub instalatorów. Nadzór należy prowadzić na każdym stadium budowy obiektu oraz instalowania wewnątrz niego systemów elektrycznych i elektronicznych.

26

Podręcznik

Tabela 16. Charakterystyka zagrożeń występujących w poszczególnych strefach ochronnych

Strefa	Charakterystyka zagrożeń występujących w danej strefie
Oa	Urządzenia są narażone na bezpośrednie oddziaływanie impulsowego pola elektromagnetycznego wywołanego przez prąd piorunowy oraz narażone na bezpośrednie działanie części prądu piorunowego.
Ob	Urządzenia są narażone na bezpośrednie oddziaływanie impulsowego pola elektromagnetycznego wywołanego przez prąd piorunowy ( analogicznie jak w strefie 0A) oraz napięć i prądów udarowych indukowanych przez prądy piorunowe.
1	Pojedynczy ekran (np. elementy konstrukcyjne budynków) układy urządzeń ograniczających przepięcia chronią urządzenia przed działaniem impulsowego pola elektromagnetycznego oraz przed prądem piorunowym rozpływającym się w obiekcie.
2	Ochronę przed zakłóceniami impulsowymi tworzą kolejne ekrany oraz stopnie urządzeń ograniczających przepięcia w instalacji elektrycznej oraz w systemach przesyłu sygnałów.
3
4

Tabela 17. Poziomy przepięć i natężeń pola elektrycznego i magnetycznego w poszczególnych strefach

Strefa	Poziomy przepięć w instalacji elektrycznej 230/400 V	Poziomy przepięć w liniach przesyłu sygnałów	Natężenie pola elektrycznego*	Natężenie pola magnetycznego*
0A	Wynikające z wytrzymałości układu izolacyjnego	Wynikające z wytrzymałości układu izolacyjne- _go	500 kV/m	10 kA/m
0b	10 kV	6 kV	500 kV/m	10 kA/m
1	6kV	4 kV	Kilkanaście- kilkadziesiąt kV/m	Kilkaset A/m -kilka kA/m
2	4 kV	2,5 kV	5 kV/m	100 A/m
3	2,5 kV	1,5 kV	50 V/m	1 A/m
4	1,5 kV	0,5 kV	5 V/m	0,1 A/m

* wartości proponowane przez autora

Zeszyt 11 27