w postaci strat w transformatorze. Nie jest więc możliwa praca układu według omówionej powyżej zasady. W celu uzyskania prawidłowej pracy przetwornicy strumień magnetyczny w rdzeniu transformatora powinien zbliżać się do stanu nasycenia, jednak go nie osiągając. Można to uzyskać stosując odpowiednią szczelinę powietrzną w rdzeniu. Okres drgań przetwornicy można wyznaczyć znając czas tz określony z wzoru (7-106) i czas t„ określony z wzoru (7—118). Wynosi on
r=t.+t=-
-^1 , lc max ^>1
Ul
-+
U"
(7—129)
a po przekształceniu:
(7—130)
fĄ=-
T ICmmL,{Ul+Ul)
Moc dostarczana przez źródło zasilające wynosi:
(7—131)
P, = U„veIc
(7—132)
Przy przebiegu zmian prądu ic, takich jak pokazano na rys. 7.24, prąd średni tranzystora wynosi:
irdt = lr
2 T
(7—133)
(7—134)
Podstawiając —,~d, otrzymujemy:
Ic =
U
max
2
(7—135)
Moc dostarczana przez źródło zasilające ma więc wartość:
(7—136)
(7—137)
P. = -
i
Sprawność przetwornicy można określić z wzoru:
P0_UwyI0 P> UweIc
gdzie Pa, Uwy, I0 są odpowiednio mocą, napięciem i prądem odbiornika. Średni prąd tranzystora można więc wyznaczyć z wzoru:
(7—138)
Zgodnie z (7—135) i (7—138) prąd maksymalny tranzystora ma wartość:
, (7-139)
riUwed
Przetwornica przedstawiona na rys. 7.23 nie zawsze wzbudza się w momencie włączenia napięcia zasilającego. W celu wzbudzenia drgań należy zastosować pomocniczy obwód rozruchowy. Układ z takim obwodem przedstawiono na rys. 7.25. Obwód ten to dodatkowy rezystor Rd, dający wstępną dodatnią polaryzację bazy tranzystora w stosunku do jego emitera. Start przetwornicy przy pełnym obciążeniu jest trudniejszy niż przy obciążeniu zmniejszonym. Kondensator Cj w układzie na rys. 7.25 ma za zadanie zwierać rezystancję RB w momencie komutacji, gdy tranzystor zaczyna przewodzić.
Rys. 7.25. Przetwornica jedno-tranzystorowa z układem rozruchowym
W celu utrzymania możliwie małych tętnień napięcia wyjściowego można zalecić, by wartość pojemności wyjściowej C, spełniła nierówność:
C2^-
10 UP.
(7—140)
co daje stałą czasową obwodu wyjściowego równą co najmniej 10-krotnej wartości czasu zamknięcia przełącznika tranzystorowego.
7.3.1.2. Projektowanie przetwornicy jednotranzystorowej
Do projektowania przetwornicy jednotranzystorowej niezbędne są następujące dane wyjściowe:
— napięcie zasilające Uwe,
— napięcie odbiornika U0 = Uwy,
— prąd odbiornika
Parametrem, jaki należy na wstępie założyć, uwzględniając możliwości dostępnych elementów, jest częstotliwość pracy. Korzystne jest przyjmować dużą częstotliwość pracy, ponieważ transformator przetwornicy będzie wówczas mały i lekki. Duża częstotliwość pozwoli także na zastosowanie kondensatora
263