Drzewo życia6

wodne pragną w pełni uczestniczyć w kosmicznym rytmie życia, lecz nie jest to możliwe. Dlatego objawem ich podniecenia są pląsy i harce, podczas gdy wpływ księżyca na inną grupę demonów przejawia się przede wszystkim w ich wzmożonej pracy. Czas najwyższy, by wprowadzić ten drugi rodzaj istot demonicznych do naszych rozważań.

Demony domowe

Księżyc wywiera niejaki wpływ również na tak zwane demony domowe, o których dotychczas nie wspominaliśmy, by nie gmatwać i tak skomplikowanych rozważań. I one, podczas pełni, okazują podniecenie, krzątają się nerwowo, usilnie pracują. Ożywienie, jakie wywołuje księżyc wśród wszystkich demonów, tłumaczyć można faktem, że był on uważany nieraz za władcę zmarłych. Jeszcze kilka lat temu, na Mazurach, Warmii i Kurpiach zanotowano takie oto wierzenie:

Światło księżyca stojącego w pełni może podnieść umarłego z grobu''i będzie on jak zjawa po świecie wędrować.

Tę samą myśl zawiera piosenka znana w końcu XIX wieku w Sieradzkiem:

Księżyc świeci, Martwieć leci, Sukieneczki szach, szach, Panieneczko czy nie strach.

Nie bez znaczenia dla tego rodzaju wierzeń był zapewne fakt, że ujawniany przez księżyc cykliczny rytm życia obejmuje także śmierć. Dusza człowieka opuszczając ciało udaje się do krainy zmarłych. Na podstawie nielicznych zachowanych wierzeń wiadomo, że aby tam dotrzeć, musi przebyć wodę (najczęściej rzekę). Księżyc znikając z nieboskłonu zanurza się w wodę — jak

129

9 — Drzewo tycia