CCF20111010030

129

w danej temperaturze przy ciśnieniu 760 mm Hg (wartości te znajdujemy z tablic rozpuszczalności gazdw w wodzie - tab. 13).

Procent masycenia należy obliczyć w % według wzoru:

(186)

760 • 100 o • B

w ktćrym:

a - oznaczona zawartość tlenu rozpuszczonego w badanej wodzie, mg/dm'⁵ 0_o,

3    *-

b - maksymalna ilość tlenu (w mg) zawarta w 1 dm wody destylowanej o temperaturze badanej wody, potrzebna do nasycenia wody tlenem po zetknięciu się z wolnym powietrzem przy ciśnieniu 760 mm Hg; wartość b odczytuje się z tab. 13,

B - ciśnienie barometryczne w czasie pobrania próbki wody, mm Hg.

Procent nasycenia jest jednym z podstawowych wskaźników stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych, gdyż w wodach powierzchniowych, zanieczyszczonych związkami organicznymi, część tlenu rozpuszczonego zużywana jest na procesy biochemiczne (na utlenianie związków organicznych i oddychanie organizmów wodnych). To biochemiczne zapotrzebowanie tlenu jest tym większe, im większy jest stopień zanieczyszczenia wody substancjami organicznymi. Wobec czego nasycenie wody tlenem może spadać znacznie poniżej 100%. Dla wód powierzchniowych czystych procent nasycenia wody tlenem wynosi prawie 100%, dla wód powierzchniowych o nieznacznym zanieczyszczeniu wynosi 00-95% nasycenia, natomiast w wodach o wyraźnym zanieczyszczeniu zawartość tlenu spada do 40-50% nasycenia. Jeżeli nasycenie wody tlenem w rzece spada poniżej 30%, to występuje zjawisko śnięcia ryb, a po spadku nasycenia do zera - w rzece dominują procesy anaerobowe (beztlenowe). Taki maksymalny deficyt tlenu w wodzie może być spowodowany przez odprowadzenie do rzeki nadmiernych ilości zanieczyszczeń organicznych, tj. znacznie przekraczających zdolność samooczyszczania się wód danego zbiornika.

W płytkich stojących wodach powierzchniowych przy silnym nasłonecznieniu zachodzi nieraz zjawisko przesycenia wody tlenem (procent nasycenia wody tlenem przekracza 100) na skutek intensywnej fotosyntezy roślin wodnych. W wyniku fotosyntezy zachodzi asymilacja dwutlenku węgla przez rośliny wodne i wydzielanie tlenu. Proces fotosyntezy przebiega tym intensywniej, im bardziej jest nasłoneczniona woda. W związku z tym obserwuje się w zbiornikach wodnych sezonowe lub dobowe wahania zawartości tlenu rozpuszczonego w wodzie. W dzień przy silnej fotosyntezie zawartość tlenu rozpuszczonego może znacznie przekraczać 100% nasycenia, natomiast w nocy zawartość tlenu w wodzie maleje na skutek zużywania go przez plankton w procesach intensywnego oddychania organizmów.

Tlen rozpuszczony oznacza się w wodach powierzchniowych, w których jego obecność jest nieodzownym warunkiem istnienia większości organizmów wodnych biorących udział w procesie samooczyszczania się wód powierzchniowych oraz w wodach, w których tlen rozpuszczony jest niepożądanym składnikiem, gdyż w obecności agresywnego dwutlenku węgla zwiększa się intensywność procesu korozji przewodów i urządzeń metalowych.

Korodujące działanie wody, zawierającej agresywny dwutlenek węgla i tlen rozpuszczony, można przedstawić według dwóch następujących równań: