Dlaczego i jak tworzymy obiekty medialne służące późniejszemu wspominaniu?
Jaką funkcję pełnią zmediatyzowane wspomnienia w naszym życiu? Jaka jest rola technologii medialnych i materialnych obiektów
w tworzeniu zapisu osobistej i zbiorowej pamięci?
(v)
fotografii jako narzędzia do zapamiętywania. Obecnie z aparatów cyfrowych korzysta się powszechnie, ale truizmem byłoby stwierdzenie, że technologia ta zmieniła sposób, w jaki „obrazujemy nasze życia”.
Niniejszy rozdział poświęcony jest pytaniu, jak fotografia cyfrowa przekształca osobistą pamięć kulturową w kontekście nowych sytuacji poznawczych i przemian społeczno-kulturowych.
Jak pokazuje opowieść naszej studentki, cyfryzację obwinia się często o spadek wiarygodności fotografii jako narzędzia pamięci. Z historii wiemy jednak, że aparat fotograficzny nigdy nie był godnym zaufania sposobem przechowywania wspomnień, a zdjęciami jako nośnikami pamięci powszechnie manipulowano. Przytoczona anegdota prowokuje szereg ciekawych pytań o odnowioną rolę osobistej fotografii we współczesnej, cyfrowej i usieciowionej kulturze. Po pierwsze powstaje zagadnienie (cyfrowej) manipulacji i kognitywnej edycji: jaką rolę w kształtowaniu tożsamości i autobiograficznej pamięci odgrywają cyfrowe narzędzia? W jaki sposób oceniać nowe technologie, dzięki którym możemy zmieniać zdjęcia, upiększając nasze wspomnienia? Obok rozumienia fotografii jako ekstensji procesów myślowych, należy row-nież skupić się na jej materlalnoscTTpcr-tormatywności. Złożone z pikseli obrazy
—- Oź/r&J
jo UTcloL
Hr
J <J
C-o S^piO
L ćot oLo
i
P, 0 F Fog
7
na ekranie komputera różnią się wodbiorze od swoich laminowanych, pa-pierowych prekursorów; fotoBloldlnlcrśą clcwiwalentemlotograficznych albumów, gdyż stwarzają nowe standardy prezentacji treści. Na koniec należy spytać, jak różnice te ewoluują wraz z praktykami społeczno-kulturowy-mi: fotografii coraz częściej używa się do komunikacji na żywo, a nie w celu przechowywania wspijmnieńrd^co przekłada się ta przemiana w kontekście naszego codziennego korzystania z osobistej fotografii?
Tc trzy pytania związane są z powracającą kwestią kontroli i jej braku. Popularność fotografii cyfrowej można po części wytłumaczyć tym, żc daje ona większą władzę nad rezultatami robienia osobistych zdjęć, gdyż elektro -niczne procesy pozWałają^an^kśzyTakrcs manipulacji. Fotografia w epoce cyfryzacjl rzecZywiscTefdaje nam większą kontrolę nad naszą wizualną tożsamością i osobistą pamięcią, ale z drugiej strony każdy, kto ma dostęp do podstawowego oprogramowania, może w zdjęcia ingerować. Podobny paradoks daje się zauważyć w wypadku dystrybucji osobistych zdjęć. Chociaż internet pozwala szybko i łatwo udostępniać prywatne fotografie, jednocześnie naraża je na nieautoryzowane rozpowszechnianie. Ironię stanowi fakt, te zdjęcie zrobione przez współlokatorkę w akcie natychmiastowej, przelotnej komunikacji może toczyć drugie życic w internecie, pojawiając się w niespodziewanych sytuacjach po wielu latach. W momencie wypuszczenia zdjęć