Rola społeczna- zespół określonych postaw I zachowań jednostki wynikający z zajmowania przez nią jakiejś określone] pozycji w grupie społecznej. h łrugc&£ SL J
Wg Goffmana.
Przedstawia on proces komunikacji społecznej w ujęciu dramaturgicznym (tzn, że eksponuje sytuacyjny aspekt odgrywania rolij.
ale mogący mieć zastosowanie także przy innych
Rola- ustalony wcześniej wzór działania ujawniający się w czasie wsyięfrjjJ okazjach. :
Występ- działalność uczestnika interakcji w danej sytuacji.
W skład dramaturgicznie ujętej roli wchodzi:
- p^arue^do^roli,- czyli stopień utożsamienia z nią dla odgrywającej ją jednostki,
- Jasadp- standardowe środki wyrazu, które jednostka stosuje celowo lub mimowolnie podczas występu,
ideauZyyjyj- v-/-r.1 ynJuy nu >ię jcuMusiw Jasa tepsze nizjesT ona TOKiycznie, w oorępie ideaiizacjl mieszczą się
odrębności między wrażeniem wywieranym przez jednostkę a jej rzeczywistą działalnością,
- Jcont^l^^ie^csprcsjbinaczej dbałość jednostki o to, bypubjjczn.o|ć właściwie odczytywała znaczenie zow_atfe.w v^^ępie;"taR^tuśowanie nieumiejętności, stwarzanie wrażenia gotowości do odegrania roli,
-■ rniisi)^Qcjg- czy teżjałszywgrp;e^ntacja- nie tyle ukrywanie przez jednostkę prawdziwych intencji, co stwarzanie n d^ansu np. poprzez stosowanie dobTych manier i innych rytuałów jako środków ukrywania siebie.
. Wyróżnia role, których:
- ^g!>^pj^pi^jigjTiajw^^n^eksg^^je^iTgs.tJcl,
- ,-W^aggjąjiu^ ekspresji (np. rola nauczyciela). Na takiej roli spoczywa odpowiedzialność za to aby
występ był czytelny i jasny dla odbiorcow
Ujęcie 2. YfcJ &T\)afrLh) Q -h Wg Turnera.
Wyróżnił rolę:
tłfJa ‘ Ce /l x£l_
, tm-y ^ t(^b cf>
r r^cf>Q/ruY
j
ip\
’ ^J^ypLsane- są odpowiedzią na oczekiwania wpływające ze scenariusza, związane z wzorem osobowym lub kulturowym,
fĄĄ' 4 wyrażone w postaci norm przypisanych pewnej pozycji społecznej. Najważniejsze dla tych ról to treść jaźni subiektywnej
. ■ ą oraz konformizm jednostki związany z przestrzeganiem norm,
^ ^ subiektywne- wynik interpretacji ról przypisanych, związany z oczekiwaniami partnerów interakcji, które są zmienne i ,^'^zależne od sytuacji społecznej, '"v 1 ! > /
Vo $pełriione- konkretne zachowania i sposoby reagowania jednostki będące wypadkową formułowanych wobec niej
1 , oczekiwań, jak i własnych sądów na temat roli.
W* ,
J
V-
9
f K, Przy procesie przyjmowania roli można mówić również o:
twgreeniujolh t^/órcze i innowacyjne przetworzenie relacji jednostki i otoczenia społecznego, w wyniku którego pojawiaja slę role dotąd nieznane, wykreowane przez nowe warunki społeczne,
modyfikowaniejneggpjac^jój^pparte są na ich przymierzaniu, dopasowywaniu do sytuacji w zaieżności do warunków ^^ęt5nycHTwewnętrznycKuwarunkowań procesu interakcji Był tutaj taki wykres, a wyglądał on tak:
ROLE PRZYPISANE
ROLE SUBIEKTYWNE
V
■'i.')-';-;
ROLE SPEŁNIONE
% <Wg. Szmatki.-Rola społeczna-
• ¥Hrv:;cL^
Na poziom pierwszy składają się czynniki zvvfązane^^ntejaTp^gr^rY]^ru0^ppłeć^e^ Czynniki kulturowe, techniczne, ekonomiczne, powodujące, że pewnenbfinyTwartości i nakazy związane z rolą są^tly^ij zauważalne. v.- ; ,v
Drugi poziom roli obejmuje zarównOjSysjępi pogja.«iówąednostki na to, jakie powinna ona wyznaczać sobie cele i środki
działania, jakJTcońkretne jej Źach^^Mąpkreśłane“drzez koncepcję roli i nakazy strukturalne.