CCF20130319002

4.6. Farmakoterapia stomatologiczna

4.6.1. Materiał nauczania

Środki lecznicze i materiały stosowane w profilaktyce i terapii stomatologicznej.

Wśród materiałów stosowanych w profilaktyce stomatologicznej wyróżniamy:

- pasty do zębów,

- płyny do płukania jamy ustnej,

-    lakiery fluorkowe, lakiery chlorheksydynowe,

-    laki szczelinowe.

Podstawowym związkiem chemicznym, który znalazł zastosowanie w profilaktyce próchnicy jest fluor (F). Przeprowadzone badania potwierdzają jego hamujący wpływ na rozwój próchnicy zębów. Dowiedziono, że jony fluoru znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie zębów wchodzą w reakcję z apatytami (kryształami) szkliwa. Efektem tej reakcji jest powstaniedfluoroapatytóy?;xmniei rozpuszczalnych w kwasach od hydroksyapatytów, z których głównieTbudowane są pryzmaty szkliwa. Profilaktyczne działanie fluorków jest najskuteczniejsze w okresie kształtowania i mineralizacji zębów. Jony fluoru dostarczane do organizmu drogą endogenną, tj. z wodą, mlekiem, solą, pożywieniem są dobrze wchłaniane z przewodu pokarmowego, a dalej z krwią dostają się do płynów śródtkankowych obmywając zawiązki zębów. Jak dowiedziono działanie jonów fluoru w zapobieganiu próchnicy zębów nie ogranicza się jedynie do zmiany chemizmu szkliwa. Jony fluoru wnikają w błonkę nazębną, hamując metabolizm bakterii zapobiegają więc osiadaniu agregatów bakteryjnych na powierzchni szkliwa i tworzeniu się^ błonki nazębnej. Inną możliwością profilaktycznego działania fluoru jest rekrystalizacja szkliwa. Podczas odwadniania szkliwa przez kwasy do śliny i płytki nazębnej dostają się jony wapniowe, fosforanowe i fluorowe. Te ostatnie, jeżeli zostaną doprowadzone z zewnątrz w odpowiednim, stężeniu mogą powodować rekrystalizację szkliwa. Ton mechanizm ma znaczenie szczególnie w leczeniu początkowych postaci próchnicy tz\tf plamy próchnicowej. Fluor działa również na drodze enzymatycznej, tzn. blokuje bakteryjny enzym enolazę, który bierze udział w przemianie węglowodanów wewnątrz komórki bakteryjnej. Ma to miejsce w płytce nazębnej.

Profilaktyka fluorkowa

endogenna    egzogenna

czynna	bierna	zbiorowa
/	/	/	|-	osobnicza ~1
tabletki z fluorem	woda	szczotkowanie	1 w gabinecie	1 w domu
	środki spożywcze	płukanie w szkole	/ lakiery fluorkowe jonoforeza pędzlowanie aplikatoty	/ codzienne szczotkowanie pastami płukanie roztworami

Rys. 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

27