CCF20130319003

\

\

Profilaktyka ejądogennaiojspożywanie fluorowanej wody pitnej: za optymalny poziom uważa sięj),8 do 1,2 mg F/ 1 wodji) przyjmowanie tabletek fluorowych (preparaty Fluodar, Zymafluor), spożywanie środków spożywczych zawierających fluor (sól, mleko). Do uzupełnienia niedoboru fluoru w powierzchownej warstwie szkliwa stosuje się kontaktową, miejscową profilaktykę preparatami zawierającymi fluor (profilaktyka egzogenna).

Najczęściej stosowane związki fluoru:

-    fluorek sodu,

-    fluorek sodu zakwaszony kwasem ortofosforowym o pH 2,8-4,5,

-    fluorek cynawy (mało rozpowszechniony w Polsce, posiada nieprzyjemny smak),

-    aminofluorki.

Wchodzą one w skład roztworów, żeli, past, lakierów fluorkowych. Uważa się, że (■'aminofluorki mają większe powinowactwo do szkliwa,, przez co wykazują skuteczniejsze działanie profilaktyczne (Elmex fluid, Elmex-gelee).

Lakiery fluorowe stanowią najczęściej połączenie fluorku sodu i amino fluorków z żywicą samopolimeryzującą, przez co ulega przedłużeniu kontakt fluoru z powierzchnią zęba np. Duraphat, Fluor-Protector, Bifluorid.

Laki szczelinowe służą do profilaktycznego wypełniania bruzd i szczelin na powierzchniach żujących zębów, ich działanie profilaktyczne polega na odizolowaniu bruzd i szczelin od środowiska jamy ustnej i zależy od czasu utrzymywania się ich na powierzchni zęba. Stosuje się je po uprzednim wytrawieniu szkliwa. Są to preparaty światłoutwardzalne np. Seal & Protect, Clinpro, Sealant.

Lakiery chlorheksydynowe (Cervitec) stosowane są na powierzchnie zębów i obnażonych korzeni, hamują rozwój próchnicy i płytki bakteryjnej.

Pasty do czyszczenia zębów. Podnoszą one skuteczność oczyszczania zębów i skracają potrzebny do tego czas. Głównym składnikiem każdej pasty są środki ścierne (węglan wapnia, fosforan wapnia, krzemionka koloidalna), czasem substancje polerujące, środki pieniące, substancje smakowe, zapachowe i słodzące (ale nie cukry) np. sorbitol, ksylitol. Nowoczesne pasty zawierają również inne czynne substancje, które nadają im właściwości profilaktyczne lub lecznicze np. przeciwzapalne, przeciwpróchnicowe, przeciwdziałające odkładaniu złogów nazębnych (chlorheksydyna, triclosan). Zawierają więc ekstrakty ziołowe, sole lecznicze, witaminy, enzymy. Dostępne są specjalne rodzaje past, między innymi pasty dla palaczy, pasty znoszące nadwrażliwość, pasty działające gojąco i łagodząco przy stanach zapalnych dziąseł (np. pasty z alantoiną). Pasty zawierające sól kuchenną i sole mineralne działają antyseptycznie i pobudzająco na wydzielanie śliny. Większość past zawiera również związki fluoru (monofluorofosforan sodu, fluorek sodu, fluoroaminy) często w połączeniu z wapniem, co zwiększa ich skuteczność przeciwpróchnicową. Dla małych ...dzieci do 4 lat występują specjalne pasty nie zawierające fluoru (ze względu na możliwość połykania pasty), zalecane w profilaktyce.próchnicy zębów mlecznych.

Płyny należą do dodatkowych środków pomocniczych w profilaktyce próchnicy oraz profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia. Większość z nich zawiera chlorheksydynę (0,2 % glukonian lub octan chlorheksydyny) działającą bakteriobójczo, bakteriostatycznie i grzybobójczo. Powoduje ona dezintegrację płytki nazębnej. Niestety wywołuje również działania niepożądane: przebarwienia zębów, języka, wypełnień, zaburzenia smaku, złuszczające zmiany błony śluzowej jamy ustnej, ale tylko przy długotrwałym stosowaniu (powyżej 2 tygodni). Dostępne w sprzedaży preparaty to Corsodyl, Orexyd, Meridol, Eludril. Zastosowanie w płukankach listeryny (preparat Listerine) zaliczanej do związków fenolowych, pozwoliło wyeliminować niepożądane skutki wywołane przez samą chlorheksydynę. Dodanie fluorku sodu wzmaga działanie profilaktyczne płukanek. Jednak „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

28