przydatki analne u samców są długie, w postaci szczypcowatych wyrostków służących do przytrzymywania samic podczas kopulacji; u samic są proste i większości przypadków mocno zredukowane
ujścia narządów rozrodczych samic znajdują się między 8 a 9 segmentem; u gatunków składających jaja do tkanek roślin lub podłoża występuje zaostrzone pokładełko, natomiast u gatunków składających jaja do wody występuje tylko płytka zakrywająca otwór płciowy
ujścia narządów rozrodczych samców znajdują się na 9 segmencie; u ważek jako jedynych owadów na świecie wykształcił się wtórny aparat kopulacyjny (na II i III segmencie) - przed kopulacją samce podginają odwłok i przenoszą pakiety spermy do wtórnego aparatu kopulacyjnego
BIOLOGIA I EKOLOGIA
podczas kopulacji samce łapią samice przydatkami odwłokowymi za tył głowy (różnoskrzydłe) lub przedplecze (równoskrzydłe), wówczas samice muzą dosięgnąć końcem odwłoka do 2 segmentu samca; powstaje wówczas charakterystyczna dla ważek pozycja tzw. „serduszka”
kopulacja może odbywać się w powietrzu, na roślinach lub na innym podłożu; trwa od kilku sekund do ponad godziny
samce pozostawiają samice własnemu losowi lub, co częściej ma miejsce, pilnują ich; jest to spowodowane występującym u większości ważek, zjawiskiem konkurencji spermy, oznacza to, że ostatni kopulujący samiec zapładnia składane jaja ważki żyją ok. 2 tygodni do 2 miesięcy, niektóre ze względu na swój cykl życiowy mogą przeżyć prawie rok
ważki są owadami dwuśrodowiskowymi tzn. owady dorosłe prowadzą lądowy tryb
życia a larwy wodny
obie postacie są drapieżnikami
z jaja wykluwa się nimfa, z której po kilku chwilach wychodzi właściwa larwa; niemal od razu zaczyna polować; na początku ofiarami są najdrobniejsze organizmy planktonowe, a później większe: pierścienice, nicienie, skorupiaki itp.; największe gatunki są w stanie upolować małą rybkę czy kijankę; larwy przebywają i polują na roślinach (Zygoptera i Aeshnidae), lub w pobliżu dna, często zakopując się w piasku czy mule (pozostałe)
ich pobyt w wodzie trwa, w zależności od gatunku, od 2-3 miesięcy do 4-5 lat