X. Określanie typu budowy ciała 101
X. Określanie typu budowy ciała 101
I!
komponent- mezomorfia - podstawą oceny są pomiary: wysokości ciała, szerokości łokcia, szerokości kolana, obwodu ramienia w napięciu oraz obwodu największego podudzia (tab. 45). Na schemacie (tab. 47) należy zaznaczyć wartość najbliższą wynikom pomiarów. Wysokość ciała jest punktem odniesienia, tzw. linią zerową odczytu, od której w kierunku dodatnim (w górę) lub w kierunku ujemnym (w dół) mogą się odchylać wartości pozostałych 4 cech. W podanym przykładzie (tab. 47) wysokość ciała wynosiła 180,5 cm, co stanowi wartość zerową. Szerokość łokcia odchyla się w górę o trzy szeregi (+3), a szerokość kolana o dwa szeregi w górę (+2). Skorygowany obwód ramienia znajduje się o 5 szeregów w dół (-5), natomiast skorygowany obwód największy podudzia o 2 szeregi w górę (+2). Suma odchyleń D = 2. Mezomorfię ocenia się
D
według wzoru
= 4 -I—, a więc w podanym przykładzie ocena me-8 2
zomorfii będzie następująca: II =4 +— = 4,25. W indywidualnych
8
ocenach somatotyp wyrażamy z dokładnością do pół stopnia skali. Wartości 0,25 i 0,75 należy zaokrąglić do całej lub do pół jednostki, korygując ją do wysokości ciała. Jeżeli osobnik był nieco wyższy od należnej poziomowi zerowemu, to zaokrągla się w dół do jedności lub 0,5. Gdy był niższy od należnej, to wartości zaokrągla się w górę do jedności lub 0,5. W podanym przykładzie osobnik był niższy, więc zaokrąglono w górę i wartość mezomorfii podwyższono do 4,5.
III komponent - ektomorfia - ocenia się na podstawie wskaźnika smukłości:
wys. v (cm)
\jmasa ciała (kg)
. Wartości ektomorfii odczytuje się w tabeli 48.
Na podstawie powyższych obliczeń otrzymuje się somatotyp określony trzema liczbami. W podanym przykładzie kod ocenianego osobnika wynosi 3,5; 4,5; 2.
Na somatogramie (ryc. 29) należy nanieść wartości liczbowe dla poszczególnych komponentów. Somatogram posiada dwie koordynanty „x" i „y" oraz trzy pola. Wartości koordynat oblicza się następująco: x = ektomorfia - endomorfia; y = 2 (mezomorfia) - (endomorfia + ektomorfia).