przez jony innych metali, a ich stężenie w roztworze po sorpcji jest większe niż przed procesem. W momencie uwolnienia jonów metali lekkich ma miejsce pobranie protonów (pH po sorpcji jest wyższe niż przed) i jonów metali ciężkich. Związanie jonów metali z biosorbentem (sorbentem) na zasadzie adsorpcji fizycznej zachodzi wskutek interakcji elektrostatycznych i sił Van de Waalsa. Może także zachodzić strącanie zewnątrzkomórkowe wyniku reakcji jonu metalu ze składnikami błony komórkowej
Jako biosorbenty mogą służyć:
S biomasa mikroorganizmów z różnych przemysłów fermentacyjnych S specjalnie namnożona biomasa efektywnie usuwająca Me S biopreparaty
S sorbenty pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego (rośliny morskie- algi, kora, torf, chityna, alginian, chitozan)
S osad czynny- jako efektywny układ do wiązania metali natans wiążący
Cd, Zn, Cu, Ag, Cr)
S chemisorpcja- wiązanie metali przez obojętne białka i anionowe polisacharydy
Bardzo istotnym miernikiem przydatności mikroorganizmu do biosorpcji jest maksymalna pojemność adsorpcyjna [mg Me/g s.m.], ale również:
■ łatwość flokulacji lub immobilizacji
■ efektywne usuwanie w szerokim zakresie pH (>90%)
■ łatwość desorpcji, co w istotny sposób wpływa na możliwość wielokrotnego (ok.l00x) użycia sorbenta
■ niskie koszty procesu (czasami koszty oddzielenia biomasy są wysokie)
Adsorpcja metali trwa do momentu wysycenia wszystkich wolnych miejsc na powierzchni komórki. Ważne ! : Biosorpcja komórek żywych i martwych jest podobna
Usuwanie metali z udziałem mikroorganizmów jest określana mianem biosorpcji. Jest to proces, który polega na:
• wiązaniu jonów metali przez grupy reaktywne biopolimerów występujących w osłonach komórkowych mikroorganizmów,
• zatrzymaniu na powierzchni nierozpuszczalnych wodorotlenków, soli lub kompleksów metali,
• reakcji chemicznych z wydzielanymi na zewnątrz metabolitami,
• tworzeniu nierozpuszczalnych związków metali, a następnie ich gromadzeniu i krystalizacji w obrębie osłon komórkowych.
• ilości kationów metali. Egzopolimery efektywnie usuwają kadm z roztworów wodnych.
Mechanizmy usuwania metali ciężkich przez mikroorganizmy Powierzchniowe wiązanie metali
Zależy głównie od składu chemicznego osłon, a w szczególności od:
- rodzaju i liczebności dostępnych ligandów,
- ich rozmieszczenia przestrzennego,
22