Przesunięcie się elektronów do któregoś atomów powoduje biegunowość cząsteczki nazywanej dipolem i wyrażane elektrycznym momentem dipolowym -p, moment dipolowy określa się jako iloczyn bezwzględnej wartości ładunku znajdującego na biegunie dipola przez odległość pomiędzy ładunkami.
p = 8 1 8 - wielkość ładunku
1 - odległość ładunku
Jednostką momentu dipolowego dipolowego układzie SI jest kulomb metr (C m ).
Dipole cząsteczkowe szczególnie ciecze mogą łączyć pomiędzy sobą przeciwnymi biegunami jak i orientować w polu elektrycznym- dielektryki.
Biegunowość cząsteczki zależy również od jej budowy. Pomimo przesunięcia elektronów w kierunku atomu bardziej elektroujemnego cząsteczka nie będzie miała charakteru polarnego gdy na jej biegunach będą takie same ładunki.
Taką cząsteczką pokazaną na przykładzie ( c ) o budowie liniowej jest dwutlenek węgla ( CCB ). Tlen o elektroujemności 3.5 odciąga elektrony od węgla o elektroujemności 2.5 co powoduje, że przy atomach tlenu będzie ładunek ujemny natomiast przy węglu dodatni . Pomimo, że obydwa wiązania są polarne, to występowanie ładunku dodatniego wewnątrz cząsteezki a takieh samych ( ujemnych) po obu kierunkach cząsteczki nie przejawia się jej polarność. Moment dipolowy p = 0.
c) 5(_)0 ^=5(+)C =} 5(_)0
3- wiązanie jonowe - gdy różnica elektroujemności wynosi powyżej-1.7 , atom którego elektroujemność jest większa ściąga elektron (y) z atomu o mniejszej elektroujemności .Obydwa atomy uzyskują konfigurację najbliższego gazu szlachetne i równocześnie stając się jonami-ujemnymi dodatnimi.
Wówczas miedzy tymi jonami mamy oddziaływanie elektrostatyczne.
Związki takie w roztworach wodnych są elektrolitami ,stopione przewodzą prąd elektryczny. Wykazują się wysoką temperaturą topnienia. Nawet dla związków o podobnym składzie jak chlorek i fluorek glinu występują duże różnice pod względem ich właściwości. Gdy porówna się różnicę elektroujemności 2.5 dla fluorku i 1.5 chlorku to charakter wiązania jonowego przesuwa się w kierunku fluorku glinu . powoduje to ,że temperatura topnienia fluorku wynosi ok,1300°C a chlorku ok. 193°C i również przy słabym przewodnictwie elektrycznym.
Zależność % udziału wiązania jonowego w cząsteczce od różnicy elektroujemności podano w tabeli 2( A. Bielański....)
Tabela 2.
Zależność jMMnśędsy procentowym tssłzlaleia cit&raktera jonowego wiązania a różnicą elektronj e inności xA—x&
XK-x-a |
% udziału charakteru jonowego |
A -*-B |
% udziału charakteru jonowego |
0,2 |
i |
1,8 |
55 |
0,4 |
4 |
2,0 |
63 |
0,6 |
15 |
2,2 |
70 |
0,8 |
22 |
2,4 |
76 |
1,2 |
30 |
2,6 |
83 |
1,4 |
39 |
2,8 |
86 |
1,6 |
47 |
3,2 |
_2_1 |
21