mapy. pomoce naukowej oraz pozostawić mu całkowitą swobodę w doborze przedmiotów nauki i czasu oraz metod uczenia się. Zasada indywidualizacji tempa uczenia się wymaga by uczniowie przechodząc kolejno przez wszystkie roczniki programu pracowali w stosownym dla siebie tempie, wlaśr/le to daje efekty uczenia się. Podkreśla się, że tempo nauczania zbiorowego oblicza się z reguły na uczniów przeciętnych, jest dla jednych zbyt wolne a dla innych zbyt szybkie.
móy; Przedstnw Pohlów cele kształcenia. ?
Cele wg K. Denka są to „...sensowne, świadome, z góry oczekiwane, planowe a zarazem konkretne efekty systemu edukacji narodowej
Głównym celem nauczania ogólnego jest zapewnienie uczniom optymalnego rozwoju intelektualnego. Realizacji tego celu podporządkowana jest działalność szkól ogólnokształcących, podstawowych i w pewnym stopniu zawodowych. Oaby.va się io poprzez:
a. zaznajomienie uczniów z podstawami usvs;em3:vzowanei wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i kulturze w zakresie umożliwiającym rozumienie najważniejszych rzeczy, zjawisk, wydarzeń i procesów- oraz operatywne posługiwanie się wiedzą przy przekształcaniu rzeczywistości,
b. rozwiniecie zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów a mianowicie ich krytycznego myślenia, wyobraźni, pamięci, zdolności praktycznych. Realizacji tego celu sprzyja wdrażanie uczniów do samodzielnego dostrzegania, formułowania i rozwiązywania określonych problemów teoretycznych i praktycznych z. dziedziny przyrody, życia społecznego, techniki, kultury,
c. kształtowanie u uczniów naukowego poglądu na świat, czn. .systemu naukowo uzasadnionych poglądów,- przekonań wyznaczających ich stosunek do świata oraz ukierunkowujących ich postępowanie; Pojęcia z tym związane co:
POGLĄD - wewnętrznie spójny zbiór informacji, na określony temat. Oparty na przesłankach
naukowych i na pewnych argumentach. *. '
PRZEKONANIE - to właściwość polegająca na tym, że osoba je mająca głęboko w nie wierzy.
d. wdrażanie uczniów do samokształcenia sie, wyrobienie w nich potrzeby stałego i systematycznego uzupełniania, posiadanej wiedzy w drodze świadomego uczenia się' pozaszkolnego. Cel ten urasta do rangi najważniejszych w czasach gwałtownego przyrostu informacji. Niektórzy dydaktycy uważają że podstawowym celem dydaktyki jest nauczyć ucznia jak samemu się uczyć?, jak uczyć się skutecznie? I kształcić ustawicznie?.
e. zaznajomienie uczniów z naukowymi podstawami produkcji i organizacji oracv. chodzi tu o najważniejsze dziedziny wytwórczości: przemysł, rolnictwo oraz wykształcenie umiejętności posługiwania się narzędziami i maszynami; Jest to tzw. kształcenie POLITECHNICZNE.-
Przedstawione powyżej cele mają charakter wytycznych kierunkowych, ich konkretyzacji służą cele szczegółowe wyznaczone w planach i programach nauczania przedmiotów.
Ogólne cele edukacji szkolnej wyrażają to, co ma być „produktem końcowym szkoły”. Zwracają uwagę na wielostronny rozwój osobowości, zainteresowań i upodobań, uzdolnień.. Uczą kierować własnym rozwojem, przygotowują do uczestnictwa w życiu społeczno -politycznym, gospodarczym i: kulturalnym. '
|jjv |?^c(lśt:iw- teorie egzem nautycznego . i.sfnikiurnlucgo. doboru treści kształceni:'! inko "
w vnu)g'współczesnej ’rivdnktvki. #
Ettzemolaryzm
Opracował ją Wagenschein, a spopularyzował Scheuerl. Uważają oni, że konieczna jest. redukcja materiału nauczania, ale bez zubożenia obrazu świata. Powstały tu 2 koncepcje:
a. nauczania paradygmarycznego - materiał nauczania dotyczący, np. historii należy układać nie tylko w sposób systematyczny, ale także ogniskowy, czn. ująć materiał tak, aby tematy były' pogaipowane w ważne dla epoki wydarzenia. Uczeń nie musi znać szczegółów epoki, ważne by ją umiał odróżnić od innej epoki.
b. egzemplaryczny układ treści (wyspowość) - zamiast podawania w sposób ciągły wiedzy należy wybrać egzemplarze charakterystyczne, po których będzie można rozpoznać inne, np. w biologii zapoznanie z budową róży umożliwić ma mu rozpoznanie wszystkich spokrewnionych z nią gatunków-;
Podstawową zasadą egzemplarymu jest więc poprzez poznanie fragmentów materiału poznanie całości. Dzięki tej metodzie można realizować tylko niektóre tematy, co umożliwi uwolnienie programów nauczania od zbędnych szczegółów i zapewni uczniom warunki, które będą sprzyjały zarówno poznawaniu, jak i rozumieniu rzeczywistości
Scrukturalizm
Terminem cym operował Sośąicki. Podstawą tego kierunku było stwierdzenie, że programy nauczania są przeładowane materiałem co prowadzi do wielu sprzeczności i ujemnych następstw. Podstawowe postulaty to: a umieszczać w programach treści najważniejsze. b programy mają odzwierciedlać system wiedzy.
H przy budowie programów trzeba uwzględniać zasady: strukturalności, nowoczesności, życiowości, łączenia teorii z praktyką, f
h treść każdego przedmiotu należy dzielić ria elementy podstawowe o ważnej dla ucznia treści i elementy wtórne, niekoniecznie ważne do opanowania.
Strukturalizm należy wyodrębnić w treściach każdego przedmiotu lub kompleksu tematycznego podstawowe jego elementy i wskazać relacje między nimi, które cwprzą nową całość lub syntezę całości. ■ • •/
ĄĄ-, Tri d v>v i d ii a liżą ći n treści kśztńićerm inko \vvmóg wspólczesn ej dvdnktvki» Współczesny system dydaktyczny podkreśla celowość stosowania . różnych form organizacyjnych nauczania, a więc pracy indywidualnejrZaleca, aby korzystać z niego zgodnie z założonymi celami i zadaniami kształcenia i wychowania. W programach nauczania powinien być zawarty materiał uwzględniając)' indywidualne potrzeby uczniów przeciętnych i bardzo zdolnych. Jest to materiał, który pozwała nauczycielowi indywidualizować pracę dydaktyczno - wychowawczą w zależności od potrzeb i uzdolnień uczniów. Ważnym elementem nowych programów powinny być zajęcia fakultatywne dla uczniów szczególnie zdolnych (nie tylko w szkole średniej, ale także w podstawowej).
Indywidualizacja w ciągu całego okresu nauki szkolnej jest bardzo ważna. Podkreślić jednak należy jej rolę w okresie młodzieńczym (15, !ó lat), gdyż jest to okres dojrzewania społecznego, zainteresowanie problematyką społeczno - moralną rozszerza i pogłębia się. Pytania Jak być?” i, jak żyć?” stają się pytaniami podstawowymi, nasila się również krytycyzm uczniów, rozszerza się ich krąg zainteresowań, pogłębiają się różnice indywidualne. Stąd konieczność indywidualnego podejścia do każdego ucznia. Współczesny model nauczania powinien umożliwiać każdemu uczniowi dostęp do różnych środków dydaktycznych (książki,