CCI00021

40

/ mu czar. iii grupowym kobrami zadania i problemy należ:/ tak opracować aby ich ykonanie wymagało właśnie t/rupowego wysiłku uczniów.

40

rtównym elementem klasowo - lekcyjnego systemu pracy- dydaktycznej jest lekcja. Jako odstawowa jednostka zinstytucjonalizowanej formy organizacyjnej procesu .nauczania -tzenia się, określa ona nie tytko.czas pracy nad. tematami, r,a które podzielony jest materiał ro gram o wy, lecz wpływa' również na tok kształcenia, tzn. na rozkład w czasie oszczególnych działów programu oraz związanych z nim zadań dydaktycznych.

■pinie dydaktyków na tema: czynników decydujących o strukturze lekcji nie były dotychczas dnoiite. Herbartyści i progresywiści podkreślali, że wszystkie lekcje muszą mieć jednakową rukturę. Obecnie panuje pogląd, że o strukturze lekcji powinny decydować cele, zadania yćsktyczne, wiek uczniów, metody i środki nauczania.

.. Sośnicki w lekcji typowej wyróżnia:

część powtarzającą, która ma do spełnienia następujące cele: przypomnienie dawniej •przerobionego materiału, skontroiowanie rezultatów nauki, rozszerzenie ur/skanej wiedzy oraz przygotowanie uczniów do nowej lekcji,

część postępująca - służy zapewnieniu dzieciom i młodzieży nowej wiedzy,

część zbierająca - zadaniem jej jest uporządkowanie wiadomeści uzyskanych przez uczniów

w postępującej części lekcji oraz ziecenie im pracy domowej.

iezaieźnie od typu każda lekcja przebiega wg określonego pianu. Głównymi elementami są: czynności przygotowawcze, r.p. sprawdzenie pracy domowej lub kontrola i ocena wyników pracy niektórych uczniów,

czynności podstawowe zdeterminowane przez dominująca, funkcję dydaktyczną lekcji, czynności końcowe - utrwalenie nowego materiału, zadanie pracy domowej.

tvÓ v’ I ekc i i. ■ *•

ażda lekcja spełnia określone funkcje dydaktyczne takich jak: zaznajomieniu uczniów z nowym materiałem,

utrwalanie opanowanej przez dzieci i młodzież wiedzy, czemu towarzyszy na ogół wiązanie teorii z praktyką,

sprawdzenie wiadomości, umiejętności i nawyków, połączone przeważnie z oceną pracy uczniów.

ćpowiednio do tych funkcji-można wyróżnić następujące typy lekcji:. służące zaznajamianiu uczniów z nowym materiałem, powtórzeniowo - systematyzujące, poświęcone kontroli i ocenie wyników nauczania.

problemowego,

^waloryzującego,

grzecznego.:, przy czym kryterium podziału j.es: dominujący rodzaj aktywności uczniów, mianowicie odpowiednio asymilowanie gotowej wiedzy, samodzielne dochodzenie do nowej wiedzy w drodze rozwiązywania problemów teoretycznych lub praktycznych.

iezależnie od typu, każda- lekcja przebiega według określonego planu, przygotowanego

B. zajęcia pozalekcyjne Spoza godzinami programowymi).

f

^.Omów.nnuczante i uczcnićsł^lednbitkowe^

Nauczanie jednostkowe jest najstarszą formą organizacyjną procesu nauczania. Polega ona na tym, że uczeń realizuje określone zadania dydaktyczne indywidualnie, korzystając przy tym z bezpośredniej lub pośredniej pomocy nauczyciela. Przykładem bezpośrednich i zarazem jednostkowych kontaktów nauczyciela i uczr.ia są korepetycje. Z kolei studiowanie cod ręcznika jest jedną z możliwych egzemplirlkacji pomocy udzielanej uczniowi przez nauczyciela - jako autora - w sposób pośredni.

Zalety bezpośredniego nauczania jednostkowego to:

•    umożliwia pełną indywidualizację treści i tempa pracy dc możliwości ucznia,

•    umożliwia stała., dokładną kontrolę przebiegu pracy uczr.ia,

•    r.ie dopuszcza aa powstawania b-lędów,

•    nauczyciel może modyfikować własne czynności dydaktyczne i przystosowywać je do. stale zmieniających się. ale zawsze kontrolowanych sytuacji,

•    uczeń stale jest czynny, opanowuje określone. wiadomości, umiejętności i nawyki w optymalnym dla siebie czasie i przy oszczędnym, stale kontrolowanym wydatkowaniu sil,.

•    r.a ogół wysokie efekty nauczania V\'aćy nauczania;ednostkowego.

•    nieopłacalne ekonomicznie,

» ogranicza w drastyczny sposób społeczny zasięg nauczyciela,

•    uczeń r.ie ma możliwości współdziałania z rówieśnikami,

•    r.ie wyrabia się u ucznia umiejętność pracy'w zespole i dla zespołu.

« uczeń nie rozwija się wszechstronnie, •

•    brak kontaktów społecznych.

A

>0: Omów różne rodzaje uczenia sie i'nauczania zbiorowego?'    .    ...

W związku z uświadomieniem sobie nieprzydatności nauczania jednostkowego w XVI wieku powstała przeciwstawna temu nauczaniu koncepcja edukacji zbiorowej. Opracował ją i wypróbował Jan Sturm a uzasaćniłją teoretycznie i spopularyzował J. A. Komeński.

Główną odmianą nauczania zbiorowego jest system klasowo - lekcyjny. Jego zalety to:

•    przej rzysta struktura organizacyjna,

•    system jest ekonomiczny,

•    umożliwia nauczycielowi pracę równocześnie z dość dużą zrupą uczniów,

•    porwała organizować zespołowy wysiłek dzieci oraz współzawodniczyć w nauce, .

Wady systemu klasowo - lekcyjnego:

•    „abstrakcyjna jednorodność” treści nauczania, narzucanych wszystkim uczniom przez

program,    ;.

•    brak warunków sprzyjających . skutecznej indywidualizacji pracy dydaktyczno wychowawczej.

Istotną rolą w przezwyciężaniu słabych stron nauczania zbiorowego odegrało tzw. nauczanie, grupowe lub zespołowe, które stosuje się łącznie z nauczaniem zbiorowym.