CCI00023

•    w jakim stopniu uczeń przyswoi! sobie fakty, prawa, reguły, nazwy i inne wiadomości oraz opanował podstawowe umiejętności,

•    czy i w jakim stopniu przez uczenie się nastąpi! w uczniu rozwój uwagi, spostrzegawczości, rozszerzy! się zasób wyobraźni, myślenia i zainteresowań,

•    czy i w jakim stopniu uczeń potrafi stosować wiedzę w praktyce lub wyjaśniać za pomocą posiadanej wiedzy procesy i zjawiska zachodzące w otaczającym życiu,

•    czy i w jakim stopniu realizacja programu wpłynęła na kształtowanie się u ucznia podstaw poglądu na świat oraz jego postaw i przekonań i takich cech osobowych jak; pilność, koleżęńskcść, uspołecznienie, pracowitość.

Proces nauczania wymaga sprawdzania osiągniętych wyników i usunięcia braków. Kontrola -i ocena mogą mieć wpływ dodatni i ujemny, gdy uczeń nie rozumie sensu i celu tej kontroli. Może wywierać szkodliwy wpryw. gdy uczeń traktuje lepsze czy gorsze wyniki własnej pracy jedynie jako sprawę osobistego sukcesu lub niepowodzenia.

Ocenianie nie jest czynnością łatwą. Wymaga od nauczyciela dużego doświadczenia, a przy tym musi być oparte na systemie kontroli pracy ucznia. Trudność oceniania wiąże się z tym. że wystawiane oceny tylko wówczas mają wartość pedagogiczną, gdy są słuszne i z punktu widzenia wymagań społecznych i w przekonaniu nauczyciela i ucznia.

Ocenianie co nieustający proces gromadzenia i interpretowania informacji w celu wartościowania decyzji podejmowanych w trakcie konstrukcji systemu kształcenia.

Ocenianie nie jest czynnością przypadkową, gdyż pomaga w znalezieniu odpowiedzi: jak doskonalić nauczanie, ocenianie wymaga dokładnych i trafnych narzędzi pomiaru.

Codzienna kontrola prowadzona. w atmosferze życzliwości i niekoniecznie uwieńczona stopniem wpływa wyzwalająco na aktywność po znawczą uczniów.

Niepowodzenia dydaktyczne to sytuacje, które charakteryzują się występowaniem wyraźnych rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły, a postępowaniem ucżniów oraz uzyskanymi przez nich. wynikami nauczania. Niepowodzenia dydaktyczne mogą być;    •

•    niepowodzenia ukryte - występują, gdy nauczyciel nie dostrzega braków w umiejętnościach i nawykach ucznia, mimo, że braki tego rodzaju z punktu widzenia celów oraz programu nauczania rzeczywiście istnieją. Punktem wyjścia słabych postępów uczniów w nauce są niepowodzenia ukryte tzn. drobne luki w wiadomościach z dziedziny jednego'przedmiotu lub tylko cemacu. Jeżeli luki ce nie zostaną dostrzeżone w porę przez nauczyciela powstają

*    niepowodzenia jawne, z'którymi mamy do czynienia, gdy nauczyciel stwierdza określone braki w' opanowaniu przez uczniów wiedzy i w rezultacie ocenia wyniki jego pracy jako niedostateczne. W przypadku,- gdy ocena niedostateczna nie obejmuje całorocznej pracy ucznia, lecz odnosi się do -rezultatów uzyskanych w ciągu pierwszego semestru jest ona wskaźnikiem tzw. jawnego opóźnienia przejściowego. Wczesne wykrycie tego faktu i . podjęcie działań mających na celu usunięcie tych braków co zabiegi dzięki którym można ucznia uchronić przed powtarzaniem -danej klasy. Jeżeli ocena niedostateczna jest oceną roczną to uczeń musi powtórzyć klasę i staje się uczniem drugorocznym lub wielorocznym.

Niepowodzenia szkolne dzielimy na:

•    niepowodzenia wychowawcze,

•    niepowodzenia dydaktyczne: ukryte i jawne: przejściowe, stale (drugoroczność. odsiew).

Trudności wychowawcze sprawiają np. dzieci nadpobudliwe, nerwowe. Wykazują one zaburzenia w zachowaniach, có wpływa niekorzystnie na osiągnięcia szkolne oraz kontakty społeczne nawiązywane z nauczycielami, rodzicami oraz rówieśnikami. U dzieci tych następują trudności w skupieniu uwagi, jest zwolnione tempo uczenia, myślenia, gotowość pamięci, występują też stany lękowe.

Niepowodzenia w szkole względnie zależne od nauczyciela:

!

•    biedy i usterki metodyczne, nieprzestrzeganie zasad nauczania (np. stopniowania trudności),, wadliwe zależenia dydaktyki, nieuwzględnienie różnic indywidualnych między uczniami, biedy dydaktyczne nauczyciela (np. stworzenie atmosfery silnego napięcia), stereotypowe stosowanie metod, brak systematycznej, kontroli wyników nauczania, brak dbałości o rozwój zainteresowań uczniów, lekceważenie czynników motywacji, nieprawidłowe wzmocnienie:

j

•    niedostateczna znajomość uczniów. zb\t duża liczebność klas. anonimowość uczniów, crak . indywidualnego kontaktu, niepoznar.ie problemów domowych ucznia:

•    brak opieki ze strony szkoły nać uczniami opóźnionymi, wskazane jest działanie grup wy ró wn au czych w szko i e:

Niepowodzenia względnie niezależne cć nauczyciela:

•    warunki materialne szkoły; niedostateczne wyposażenie szkoły w środki dydaktyczne, zle • warunki lokalowe (brak pracowni, sati gimnastycznej),

•    proeramv kształcenia: orzeciażone crouramv nauczania.

¹    -    A

W każdej dziedzinie życia powstają problemy i niepowodzenia. Nie wszyscy uczniowie w szkole są. dobrymi pca względem nauki i zachowania. Uczeń ma w szkole zdobyć umiejętności. i nawyki, które pozwolą mu odnalezienie się w życiu.    ...

Wyróżniamy ich dwa rodzaje:

•    ogólne * dotyczą, nauczyciela oraz warunków, środków i metod jego pracy dydak. - wycho.,

•    społeczne - związane ze środowiskiem uczniów.

Dzieci ze środowiska robotniczego i chłopskiego, mające trudne warunki materialne, wykazują najwyższą średnią opóźnienia w nauce. Szkodliwy wpływ na-te wyniki wywiera też niekorzystna sytuacja rodzinna, brak odpowiedniej opieki, .nadmierne obciążenie dzieci pracą

domową itd.    _    _________v ->

:i|j#^:Om'ów^y-:ćżv'nniki-.bioośvn:fi^

Cyril Burt wykazał znaczne różnice w rozwoju umysłowym między dziećmi w tym samym . wieku, ale wywodzącymi się z różnych, środowisk społecznych.

Józef Pieter stwierdza, że nawet bardzo wybitna inteligencja nie przejawi się w .pełni w . niekorzystnych warunkach środowiskowych. Uznaje więc wpływ wrodzonej bystrości umysłowej na postępy dzieci w.ńauce, aczkolwiek, w większym stopniu uzależnia te postępy od. różnic w warunkach środowiskowych. \    “*.»_ . -_ . „_