img061 (13)

tej samej zasady, tj. jonu CH₃COO^_. Wielkość efektu niwelującego zależy od tego, w jakim stopniu zachodzi powyższa reakcja, np. bardzojłabp^ząsady rozpuszczają się w kwasie octowym bez utworzenia octanu, a zasady średniej mocy tworzą octany częściowo. W tych przypadkach występują indywidualne różnice mocy rozpuszczonych zasad. Natomiast w przypadku zasad stosunkowo mocnych, które tworzą octany całkowicie — ich moc zostaje zwiększona i doprowadzona do jednakowego poziomu w wyniku powstania jonu CH₃COO^_.

Kwas octowy jako rozpuszczalnik o niskiej stałej dielektrycznej (s = 6,15) powoduje obniżenie mocy rozpuszczonych w nim kwasów z jednoczesnym jej zróżnicowaniem.

W czasie rozpuszczania kwasu nadchlorowego w kwasie octowym zachodzi następująca reakcja:

HCIO4 + CH3COOH CH3COOH2® + CI0₄©

Jon CH₃COOH₂+jest sprzężonym kwasem Kwasu octowego jako słabej zasady. Jest on stabilizowany przez mezomerię, co można przedstawić następującymi granicznymi strukturami mezomerycznymi [37]:

^O-H    _e /O-

,C—cC    H3C-CĆ

—H

^x0—H

^Xó-H

HjC-C;

/O-H

^O-H

Kwas octowy jako rozpuszczalnik stosowany jest przede wszystkim przy oznaczaniu słabych zasad. Przebieg oznaczenia jest następujący:

0

R—NH₂ + CH3COOH R—NH₃® + CH₃C00®

R—NH₃® + CH₃COO® + CH₃C00H₂®Ci0₄® -> R—NH₃®CI0₄® + 2CH₃COOH

Reakcja przebiega do końca, jeśli oznaczana zasada jest protonoakceptorem mocniejszym zarówno od rozpuszczalnika, jak i sprzężonej zasady kwasu użytego do miareczkowania:

R—NH₂ > CH3COOH > CI0₄®

Kwas mrówkowy. Ma charakter bardziej kwasowy niż kwas octowy. W stosunku do zasad i kwasów organicznych zachowuje się podobnie jak kwas octowy, natomiast w stosunku do mocnych kwasów nieorganicznych zachowuje się odmiennie. Jako rozpuszczalnik o wysokiej stałej dielektrycznej (e = 62) powoduje niwelowanie różnic mocy rozpuszczonych w nim kwasów nieorganicznych: HC10₄, H₂S0₄, HC1 przeprowadzając je w jon HCOOH₂+. Z powodu jego niższej niż wody (s = 80) stałej dielektrycznej efekt niwelujący w stosunku do mocnych kwasów jest niższy niż wody.

Jak wiadomo, woda niweluje różnice mocy kwasów nieorganicznych przeprowadzając je w słabszy kwas H₃0⁺. Powstawanie jonów hydroniowych wiąże się ze stratą wolnej energii chemicznej protonu, co pociąga za sobą niwelowanie różnic mocy silnych kwasów w roztworach wodnych.

297