tej samej zasady, tj. jonu CH3COO_. Wielkość efektu niwelującego zależy od tego, w jakim stopniu zachodzi powyższa reakcja, np. bardzojłabp^ząsady rozpuszczają się w kwasie octowym bez utworzenia octanu, a zasady średniej mocy tworzą octany częściowo. W tych przypadkach występują indywidualne różnice mocy rozpuszczonych zasad. Natomiast w przypadku zasad stosunkowo mocnych, które tworzą octany całkowicie — ich moc zostaje zwiększona i doprowadzona do jednakowego poziomu w wyniku powstania jonu CH3COO_.
Kwas octowy jako rozpuszczalnik o niskiej stałej dielektrycznej (s = 6,15) powoduje obniżenie mocy rozpuszczonych w nim kwasów z jednoczesnym jej zróżnicowaniem.
W czasie rozpuszczania kwasu nadchlorowego w kwasie octowym zachodzi następująca reakcja:
HCIO4 + CH3COOH CH3COOH2® + CI04©
Jon CH3COOH2+jest sprzężonym kwasem Kwasu octowego jako słabej zasady. Jest on stabilizowany przez mezomerię, co można przedstawić następującymi granicznymi strukturami mezomerycznymi [37]:
^O-H e /O-
,C—cC H3C-CĆ
—H
x0—H
Xó-H
HjC-C;
/O-H
^O-H
Kwas octowy jako rozpuszczalnik stosowany jest przede wszystkim przy oznaczaniu słabych zasad. Przebieg oznaczenia jest następujący:
0
R—NH2 + CH3COOH R—NH3® + CH3C00®
R—NH3® + CH3COO® + CH3C00H2®Ci04® -> R—NH3®CI04® + 2CH3COOH
Reakcja przebiega do końca, jeśli oznaczana zasada jest protonoakceptorem mocniejszym zarówno od rozpuszczalnika, jak i sprzężonej zasady kwasu użytego do miareczkowania:
R—NH2 > CH3COOH > CI04®
Kwas mrówkowy. Ma charakter bardziej kwasowy niż kwas octowy. W stosunku do zasad i kwasów organicznych zachowuje się podobnie jak kwas octowy, natomiast w stosunku do mocnych kwasów nieorganicznych zachowuje się odmiennie. Jako rozpuszczalnik o wysokiej stałej dielektrycznej (e = 62) powoduje niwelowanie różnic mocy rozpuszczonych w nim kwasów nieorganicznych: HC104, H2S04, HC1 przeprowadzając je w jon HCOOH2+. Z powodu jego niższej niż wody (s = 80) stałej dielektrycznej efekt niwelujący w stosunku do mocnych kwasów jest niższy niż wody.
Jak wiadomo, woda niweluje różnice mocy kwasów nieorganicznych przeprowadzając je w słabszy kwas H30+. Powstawanie jonów hydroniowych wiąże się ze stratą wolnej energii chemicznej protonu, co pociąga za sobą niwelowanie różnic mocy silnych kwasów w roztworach wodnych.
297