Stereotypy13

Stereotypy13



394 Jtrty Barimiński, Jolant# Panasiuk, Stereotypy językowe

nie od tego, w jakim stopniu jest akceptowany przez zbiorowość i języko-w’o utrwalony - jest obrazem subiektywnym, podmiotowym.

Wiedza o świecie obiektywnym jest filtrowana przez społeczną świadomość, jest transformowana odpowiednio do przyjętego przez społeczność systemu norm i wartości, potrzeb i postaw. Podlega kształtowaniu w7 ramach w zorów7 poznawczych, dla których kluczowe znaczenie ma kategoria punktu widzenia.

Stereotypy wchodzą w ścisły związek z działaniami i zachowaniami. Pow7stają w określonych sytuacjach życiowych i motywują do określonych postaw i zachowań.

Podstawowe funkcje stereotypów polegają na stabilizowaniu obrazu świata i programowaniu wzorów zachowań jednostki w ramach grupy społecznej. Są to więc funkcje psychiczne - ułatwiające orientację w7 złożonym świecie - i funkcje społeczne, służące przystosowaniu jednostki do wspólnoty, integrowaniu wspólnoty, zapewmianiu jednostce poczucia akceptacji ze strony innych. Skuteczność stoi tu przed prawdziwością, choć jej nie wyklucza.

Opisując rzeczywistość w sposób uproszczony, schematyczny, tworząc subiektywne wyobrażenia mitologiczne czy ideologiczne, stereotypy mogą przeszkadzać w porozumiewaniu się ludzi, zarówno wewnątrz wspólnot etnicznych, jak zwłaszcza w komunikacji między grupowej. Dotyczy to w szczególności tego aspektu stereotypów, który łączy je z uprzedzeniami, z wiedzą przejmowaną bezkrytycznie - na zasadzie zaufania - z potocznego obiegu.

Nieodłącznie związane z językiem naturalnym, przyswajane w procesie wychowania, podlegają zmianom wprawdzie bardzo powolnym, ale widocznym.

Bibliografia

Anusiewicz Janusz, B a r i m i ń s k i Jerzy (red.), 1998, Stereotyp jako przedmiot ligwisty-ki. Teoria i metodologia, analizy empiryczne, „Język a kultura”, t. 12, Wrocław.

ASA'9Q, materiały ankiety przeprowadzonej w ramach lematu badawczego „Słownictwo aksjologiczne języka polskiego”, 1990, Zakład Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego UMCS w Lublinie.

K a i ; m i ń s k i Jerzy (red ), 1980, Słownik ludowych stereotypów jęrykowycb, zeszyt próbny. Słowo wstępne Czesław Hernas, Wrocław.

Btrimiro : Jerzy, 1985, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki, w: Mieczysław Basaj, Danuta Rvtei (red.), Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, l. III, Wrocław.

Bart miński Jerzy, 1988, Kryteria ilościowe w badaniu stereotypów językowych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”.

Bartmińslsi Jerzy (red.), 1991, Językowy obraz świata, Lublin.

B a rt. m i ń s k i Jerzy, 1994, Jak zmienia się stereotyp Niemca w Polsce, „Przegląd Humanistyczny”, z. 5.

Bartmiński Jerzy, 1997, Etnocenlnzm stierieotipa. Polskije i memieckijc studienly o swoich sosiedach, „Sławianowiedenije” nr 1, Moskwa, s. 12--24.

Bokszański Zbigniew, 1997, Stereotypy a kultura, Wrocław.

Bibliograf i.

By st roń J.in Stanisław, 1924, Megalomania narodowa, Kraków.

Chlewiński Zdzisław, Kurcz Ida (redą, 1992, Stereotypy s uprzedzenia. Kolokwia Psi ekologiczne, t 1, Warszawa.

Gostkowski Zygmunt (red.), 1989, Społeczne obrazy i stereotypy chłopa, urzędnika i robot mka. Studia eksploracyjne, w: Zygmunt Gostkowski (red.). Analizy iprólry technik badawczych w socjologii, i. VII, Wrocław.

Gry go Jolanta i współautorzy, 1980, Stereotypy językowe nazw ludzi w potocznej poltzczYŹ-nic, „Zeszyty Językoznawcze UMCS”, Lublin.

Jawłowska Aldona, 1991. Kontrkullura, w: Antonina Kłoskowska (red.), Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, Wrocław

Język a kultura, t. 12. Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teorii, metodologu!, analizy empir) cznc, pod red Jerzego Bartmińskiego i Janusza Anusiewicza, Wrocław 1998

Kapiszewski Andrzej. 1978, Stereotyp Amerykanów polskiegp pochodzenia, Wrocław.

Kępiński Andrzej, 1990, Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, War szawa-Kraków,

L a k o f f George, 1986, Classifiers as a Rcflection of Mmd, w: C. Creig (red.), Noun Classes and Catcgorizatton, Amsterdam.

Lakoff George, 1987, Women Fire and Dangerous Ihings: What Categories Rewal aboul the Mind, Chicago.

LAS, 1990, materiały ankiety przeprowadzonej wśród studentów lubelskich pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego, Zakład Tckstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego UMCS.

L i p p m a n n Walter, 1922, Public Opinion, New York.

Macrae Nei! C., Stangor Charles, Hewstone Miles, 1999, Stereotypy i uprzedzenia, Gdańsk.

M i r g a Andrzej, 1984, Stereotyp jaku model „prawiiziwego s wojegoi „obcego ”, Próba konslru kcji teoretycznej zjawiska stereotypu, „Zeszyty Naukowe UJ”, nr DCCXXII, „Prace Etno graficzne”, z. 19.

M i t o s e k Zofia, 1974, Literatura a stereotyp, Wrodaw.

Olechnowicz Ewa, 1990, Stereotypy językowe żeńskich członków rodziny we współczesnym jęy-ku pilskim (praca magisterska, Zakład Języka Polskiego UMCS).

Pisarek Walery, 1975, Wyobrażenia o polskich stereotypach regionalnych. „Zesz\'ty Prasoznawcze”, nr 1.

Pisarkowa Kiystyna, 1976, Konotacja semantyczna nazw narodowości, „Zeszyty Prasoznawcze", nr 1.

Putnam Hilary, 1975, Mind, Language and Rcality, „Philosophicai Papers", vol. 2, Cambridge.

Q u a s t h o f f Uta, 1973, Soziales Vorurteil mid Kommunikatwn. Emc sprachwissenschaftliche Analyse des Slereotyps, Frankfurt am Main.

Schaff Adam, 1981, Stereotypy a działanie ludzkie. Warszawa.

SSiSL, 1996, 1999, Słownik stereotypów i symboli ludowych, koncepcja całości i redakcja Jerzy Ban-miński, zast. red. Stanisława Niebrzegowska; t. 1 Kosmos, [cz.J 1, Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, Lubłin 1996; [cz.] 2, Ziemia, woda, podziemie. Lublin.

Święch Jerzy, 1977, Okupacja a stereotypy. Studium z dziejów poezji konspiracyjnej 19S9-1945, Lublin

Tokarski Ryszard, 1980, [hasło], „Brat”, w: Jerzy Banmińskt (red.). Słownik ludowych stereotypów językowych, 1980.

Walas Teresa (red.), 1995, Narody i stereotypy, Kraków.

Wierzbicka Anna, 1985. LexicograpbyandConceptua!Analysis, Ann Arbor.

Wejland Andrzej Paweł, 1991, Obrazy grup społecznych. Studium metodologiczne, Warszawa.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
fiery x3e416 394 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe nie od tego, w jakim stopni
WSP J POLN25476 Jmry Hurtnntiski. Jolanta Panasiuk, Stereotypy iczykowe 394 nie od tego, w jakim sto

SCAN0750 394 Jerzy Hurimiński, JoitnU I

Stereotypy13 Jerzy Banmiński, JoUnia Panasiuk, Stereotypy język0vve 394 nie od tego, w jakim stopniu
SCAN0738 372 Jerzy Barimiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe cechy typowe, przysługujące obi
SCAN0738 372 Jerzy Barimiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe cechy typowe, przysługujące obi
Stereotypy8 384 fcriy tłctUnnmki, Jolanta Panasiuk, Sieirniypy językowe cza ‘palący, piekący’ stają
istnieje takie wspólny zbiór sposobów oddziaływania językowego, niezależnie od tego czy dany wpływ
Stereotypy9 Jcrzry Uartnnński, Jolanta, Panasiuk, Stereotypy językowe 386 cechy wyglądu (orli nos ‘w
SCAN0739 374 Jvny Bartmimki, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językoweStereotyp a nazwa Społeczna donios
SCAN0741 376 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe punktu widzenia, od przyjętej p
fiery x3e406 374 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językoweStereotyp a nazwa Społeczna
fiery x3e407 376 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe punktu widzenia, od przyjęt
fiery x3e408 378 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe wykładniki wydobyć na jaw i
fiery x3e409 380 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe wsze komin, z którego wydob

więcej podobnych podstron