CCI00036

Wnioski te stać się mogą także podstawą dyskusji nad polityką rządu. W praktyce coraz częściej uprawnienie to jest jednak zawieszane specjalną uchwałą podjętą na początku sesji.

W przeciwieństwie do wymienionych procedur, które mogą doprowadzić do debaty nad polityką rządu i w konsekwencji do zgłoszenia wniosku o wotum nieufności, nie ma takiego charakteru instytucja zapytania poselskiego. Nieskomplikowana procedura, polegająca na zadaniu pytania i uzyskaniu odpowiedzi, czyni z niej instytucję bardzo popularną i skutecznie wykorzystywaną w celu zwrócenia uwagi opinii publicznej na postępowanie rządu. Zapytania najczęściej dotyczą zagadnień lokalnych lub indywidualnych wyborców, stanowiąc skuteczną broń przeciw biurokracji i nadużywaniu władzy przez urzędników. Jest ich stosunkowo dużo (ponad 50 000 w ciągu jednej sesji). Odpowiedzi ustne udzielane są cztery razy w tygodniu przez pierwsze trzy kwadranse posiedzenia. W procedurze zapytań również występuje przewaga rządu, który może uchylić się od odpowiedzi, powołując się na przykład na tajemnicę państwową lub formułując je w sposób ogólny. Stąd też instytucja ta staje się w większym stopniu środkiem informacji niż kontroli parlamentarnej.

Innym środkiem kontroli parlamentu nad działalnością rządu jest kontrola gospodarki znacjonalizowanej oraz kontrola aktów normatywnych stanowionych przez organy wykonawcze, a także w pewnym zakresie kontrola sprawowana przez komisje. Trzeba jednak pamiętać, iż kontrola komisji w Wielkiej Brytanii jest niezwykle skomplikowana, wyjątkowa i mało efektywna.

IV. IZBA LORDOW

Drugą izbą parlamentu brytyjskiego jest Izba Lordów. Struktura tej izby jest bardzo złożona, uwarunkowana wielowiekową tradycją. Zasiadają w niej lordowie duchowni i lordowie świeccy. W grupie lordów świeckich wyróżnia się lordów dziedzicznych, lordów prawa i lordów mianowanych dożywotnio.

Do roku 1999 potencjalna liczba członków Izby Lordów wynosiła około 1200 lordów, jakkolwiek w praktyce była ona niższa, gdyż nie wszyscy spośród parów dziedzicznych mogli udowodnić swoje parostwo, czyli fakt „wezwania do parlamentu”, z którego wynikało prawo do zasiadania w Izbie Lordów. Ponadto w związku z przyjęciem zasady, że w pracach parlamentu powinni uczestniczyć tylko ci spośród członków drugiej izby, którzy są tym rzeczywiście zainteresowani, lordowie mogli od czerwca 1958 r. ubiegać się o urlop od prac parlamentarnych na czas sesji lub też w każdym czasie, w którym parlament obradował. Na stan liczebny Izby Lordów wpływała również ustawa z r. 1963. Na jej podstawie każdy z parów dziedzicznych w ciągu 12 miesięcy od daty sukcesji tytułu lorda lub osiągnięcia pełnoletności mógł zrzec się tytułu, tracąc prawo do zasiadania w izbie.

40