CCI00077

parlamentu, a przede wszystkim na skład komisji. Kluby mają niejako podwójny charakter - z jednej strony są bowiem traktowane jako organy wewnętrzne parlamentu - a z drugiej strony są także wewnętrznymi organami partii politycznych.

W parlamencie włoskim niezwykle rzadko występują przedstawiciele, którzy nie należą do partii, a przecież partie mają niezwykle istotny wpływ na działalność izb, zmierzają wszak poprzez parlament i rząd do realizacji swych programów, które stanowiły podstawę kampanii wyborczej. Konstytucja wprowadza jednak instytucję mandatu wolnego, stanowiąc w art. 67, iż „każdy członek parlamentu reprezentuje naród i wypełnia swe funkcje nie będąc związany mandatem”.

Członkowie parlamentu korzystają z immunitetu materialnego i formalnego. Pierwszy z nich polega na tym, że członkowie parlamentu nie mogą być pociągani do odpowiedzialności za wyrażane opinie i głosowanie związane z wykonywaniem mandatu (art. 68 ust. 1). Treść immunitetu formalnego uległa ostatnio zmianie i polega na tym, że bez zgody właściwej izby żaden członek parlamentu nie może być poddany rewizji osobistej lub domowej ani aresztowany, ani w inny sposób pozbawiony wolności, chyba że stanowi to wykonanie prawomocnego wyroku sądowego lub gdy został schwytany na gorącym uczynku przestępstwa, przy którego popełnieniu nakaz lub polecenie aresztowania jest obowiązkowe. Analogicznej zgody wymaga obecnie również wgląd w korespondencję członków parlamentu lub stosowania wobec nich środków podsłuchu. Nie jest natomiast wymagana zgoda na wszczęcie postępowania wobec parlamentarzysty i uzyskanie zgody na aresztowanie członków parlamentu skazanych prawomocnym wyrokiem sądu.

Kompetencje parlamentu Włoch są typowe; zaliczyć do nich należy; funkcję ustawodawczą, współdziałanie w wytaczaniu linii polityki państwa, funkcję kontroli w stosunku do działalności rządu, funkcję kreacyjną - wybór Prezydenta Republiki, części składu Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Rady Sądownictwa.

Funkcja ustawodawcza. Konstytucja włoska stanęła na stanowisku, że uchwalanie ustaw należy do parlamentu. Wprawdzie art. 76 przewiduje możliwość delegowania kompetencji w tym zakresie rządowi, ale z istotnymi ograniczeniami. Należą do nich: wyznaczenie rządowi zasad i udzielenie kierunkowych wytycznych, określenie czasu trwania pełnomocnictw, konkretne oznaczenie spraw. Przyjęto także zasadę, że uchwalanie ustaw podlega identycznej procedurze w każdej z izb i że projekt odrzucony przez izbę nie może być jej przedstawiony ponownie przed upływem sześciu miesięcy.

W dziedzinie ustawodawstwa konstytucja wprowadza kilka bardzo oryginalnych rozwiązań. Przewidziano przede wszystkim trzy różne tryby uchwalania ustaw: a) procedurę zwyczajną, b) skróconą, c) uchwalanie ustaw przez komisje parlamentu. Wybór trybu zależy nie od podmiotu wykonującego inicjatywę ustawodawczą (rząd, deputowani, senatorowie, Narodowa Rada Gospodarki

82