CCI00117

godzin. Wniosek musi być przyjęty bezwzględną większością głosów. Odrzucenie wniosku może oczywiście doprowadzić do skonsolidowania się nowej większości, a co za tym idzie - wyboru nowego kanclerza. Może się jednak zdarzyć sytuacja, w której Parlament Związkowy mimo odrzucenia wniosku o wotum zaufania nie będzie zdolny do wyłonienia kanclerza bezwzględną większością swych członków. Konstytucja przewiduje wówczas dwa rozwiązania: albo prezydent rozwiąże parlament, odwołując się do wyborów i licząc na to, że nowa izba wyłoni wyraźną większość rządową, albo prezydent związku udzieli poparcia tzw. kanclerzowi mniejszości. Kanclerz mniejszości może być w każdej chwili obalony przez uchwalenie konstruktywnego wotum nieufności, jednakże dopóki opozycja nie będzie na tyle jednolita, aby wybrać własnego kanclerza, kanclerz mniejszości jest szczególnie chroniony przez konstytucję. Aby nie dopuścić do paraliżowania jego działalności, a zwłaszcza prac ustawodawczych, konstytucja ustanawia oryginalną instytucję - ustawodawczy stan wyjątkowy (art. 81). Zostaje on ogłoszony przez prezydenta związku na wniosek kanclerza za zgodą Rady Związkowej. W czasie trwania ustawodawczego stanu wyjątkowego każdy rządowy projekt ustawy odrzucony przez parlament może być po uzyskaniu zgody Rady Związkowej ogłoszony jako obowiązujące prawo, z wyjątkiem zmiany, uchylenia bądź zawieszenia konstytucji.

Stan ten, będący swoistą próbą zastąpienia systemu parlamentarnego rządami prezydenta i kanclerza, nie może trwać dłużej niż sześć miesięcy i może być ogłoszony tylko raz podczas urzędowania tego samego kanclerza. W prak-tyce sytuacja ta nie miała dotąd zastosowania."' Jej wartość jest dość problematyczna, skoro może jedynie oddalić ujawnienie kryzysu politycznego, a ponadto w rękach niedemokratycznej mniejszości parlamentarnej i kanclerza stać się wstępem do dyktatury.

6. ZWIĄZKOWY TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

Jednym z organów powołanych do strzeżenia praworządności w RFN jest Związkowy Trybunał Konstytucyjny. Postanowienia dotyczące Trybunału Konstytucyjnego zawarte są w rozdz. IX Konstytucji, poświęconym wymiarowi sprawiedliwości. Trybunał Konstytucyjny zaliczony więc został przez ustawodawcę konstytucyjnego do organów sądowych, ale jest to sąd szczególnego rodzaju. Ustawa o Związkowym Trybunale Konstytucyjnym (uchwalona 3 lutego 1951 r.) określa jego pozycję, stanowiąc, że jest on „[...] wobec wszystkich pozostałych organów konstytucyjnych samodzielnym i niezależnym sądem najwyższym związku”.

²³ Aczkolwiek np. w r. 1972 zaistniała ku temu możliwość, gdyż urzędujący kanclerz Brandt dysponował 247 głosami przeciwko 247 głosom opozycji, co uniemożliwiało mu realizację polityki rządu. Zdecydował się jednak na doprowadzenie do rozwiązania parlamentu.

123