CCI00192

na wykonanie dotychczasowych regulacji prawnych. W roku 1974 powołano Generalne Biuro Rachunkowe (GAO), które stało się organem pomagającym Kongresowi oceniać realizację przyjętych w ustawach programów zleconych administracji. Aby utrzymać kontrolę nad stale rozrastającą się biurokracją, Kongres musi dysponować różnymi technikami. Gdy jedna z nich zawiedzie, musi stosować inne, w przeciwnym bowiem razie może dojść do zdominowania w systemie rządów elementu przedstawicielskiego przez technokratyczny. Wśród wielu znanych technik kontroli wymienić należy: a) komisyjne przesłuchania i postępowania wyjaśniające, które przez swój publiczny charakter -dostępność doń mass mediów stanowi poważne źródło krytyki i korygowania aktywności administracji, b) weto legislacyjne, dające możliwość jednej bądź obu izbom Kongresu wyrazić sprzeciw powodujący wstrzymanie określonych działań organów administracji (uprawnienia takie zawiera obecnie ponad 200 ustaw), c) decydowanie o wysokości funduszów na działalność agencji rządowych, dzięki czemu agencje mogą być likwidowane bądź ich programy odpowiednio modyfikowane, d) postępowania wyjaśniająco-kontrolne, tzw. biura generalnych inspektorów (IGS) utworzone ustawowo w r. 1978 w blisko dwudziestu największych federalnych agencjach i departamentach administracyjnych, dostarczające systematycznie swe analizy organom Kongresu, e) okresowe raporty organów władzy wykonawczej, których przedkładanie Kongresowi jest zastrzeżone ustawowo, f) opracowanie dokonywane na zlecenie przez organy pomocnicze Kongresu, tj. Biuro Analiz Kongresowych (CRS) czy Kongresowe Biuro Budżetowe, g) analizy pracy organów władzy wykonawczej, dokonywane przez indywidualnych członków Kongresu, którzy z reguły publikują swe ustalenia, a nawet ustalają złośliwie nagrody za „godne odnotowanie działania polityka źle poinformowanego, ograniczonego intelektualnie i ogólnie niekompetentnego”.¹⁵

Działania kontrolne Kongresu nasiliły się od połowy lat siedemdziesiątych tak dalece, że Kongres 97 kadencji (1979-1981) zyskał sobie miano Kongresu Kontroli. Jak dotychczas dobrze służą one ukrócaniu zjawiska marnotrawstwa, korupcji i złego zarządzania ze strony administracji, co, jak wiadomo, jest bolączką większości współczesnych państw i społeczeństw.

VI. PREZYDENT

1. OBSADZANIE URZĘDU

Prawo kandydowania do urzędu prezydenta posiadają obywatele amerykańscy, którzy skończyli 35 lat, zamieszkują na terenie USA co najmniej 14 lat, nie są obywatelami naturalizowanymi i dysponują pełnią praw publicznych. Zgło-

¹⁵ Roli Coli, July 5, 1987, s. 8.

198