CCI20101007006 (6)

biologicznymi pochodzącymi od uleli (wydaliny, plwocina Itp.), Jak rówuicZ /. używanymi przedmiotami (np. bihdun odzież. i bielizno) lub świadczenie niektórych u*|ug dln ludności (up. przez fryzjerów) mnZu równic/, stwarzać niebezpieczeństwo znkiiienla.

15.3.2.^:    _<w

»A*    •    _a    ,

Pnloycny pochodzenia zwierzęcego . w środowisku pracy

Podstawowi) forma ekspozycji nn patogeny zwierzęce lagrnZnJnCc zdrowiu człowieka Jert styczność ze zwlcrzętuml znkn/onyml, produktami wytworzonymi z leli (knnek. leli wydzielinami I wydalinnml. Dzieje, się tuk lin skutek przenoszenia, uuuliiiw chorób zaliczanych do gmpy nulriipn/uonoz, które najc/ęścloj^ prze/. Hs/.Ltnl/jnic powłoki wnikają, do nignni/.nui człowieka. V. ryzykiem zukaZcnln zawodowego musza sic liczyć osoby zatrudnione przy hodowaniu I pielęgnacji rwlemjt gospodarskich, pracownicy sluiby zootecbnicznej I weterynaryjnej (nornleni np. im ;rnkn/ciile pnlcczkmdl z rodznju Urucelln), n takie osoby pi acujace w weterynaryjnych Inbonitorim li mikrobiologicznych uraz personel fftŹnycll brnnA /■inulnltuy podczas uboju I przetwarzania produktów zwierzecyc.lt (wytwarzanie wyrobó\V wędliniarskich, garbowanie skór, przcrublonle wełny, prmlukcja moczkl iwlrr/ęccj. wytwarzanie szczotek r. w los In zwierzęcego itp.).

W pewnej mierze iiarnZonc iin znknZcnie mogli być tcl osoby mnjncc styczność ze zwierzętami dzikimi, wolno lyjncyml (personel slutby leśnej I trmlniiicy się myślistwem nnrn/cul bywnjn nn znknZcnie np. zarazkami (uhucinll - Fmndsella lutiUrntli), uraz hodowanymi w ogroduch zoologicznych, ptnsznrnlach I tym |Nhl>>luiy< li sztucznie stworzonych środowiskach (np. na znku/cnlc znrozkiiml (Niillo/.y - Clihiiityriin /i.il/ioci).

Zarazki niektórych zuonuz' (np. z rodzaju LejHci/ilni), któie dostały się ze r.wlfi/ilt do środowiska (gleby, wody). nuigi\ droga pośrednia w specjalnych nkulic/unuiacli wnikać prze/, powłoki do oignnizimi ludzkiego (np. rolników, im-lliHnnlów, górników, pracowników zadudnionych przy eksploatacji sieci kimali* • mylnych). Podobnie zarazki niektórych chorób ndzwierzęcyclt, które rozpylone znalazły się w powielrzn. mogą znjcgo pośrednictwem znknżjić organizm' człowieka (np. zninzki omllozy lub gorączki Q u zatrudnianych w ferinacli hodowlanych).

przez przecinanie dróg leli szerzenia się (zabiegi dczyiifekc^J.

JE?

D/Jnlnnin zapobiegające szerzeniu się chorób od zwierzęcych poziislnja głównie więkach pracowników sluZhy wclcrynoryjnrj: gdy Jest to uzasadnione, praktykuje.' się rndykidmi likwidację rezciwuniu zarazków tkwiących w zwierzęciu. Takie postępowanie Jest moZliwe do przeprowadzenia w stosunku do zwierząt domowych (np. wybijanie bydłu TakaZonego gruZliai), nnloinlnst w siosunku do dziko tyjących - natrafia nn dnie trudności (motun np. wykładać zatruty pokarm). Taili, gdzie lo umil i we I uzasadnione, ogranie//* się. Istnienie rezerwuaru tarnzków w organizmie zwierzęcym przez szczepienia ochronne (np. bydła przeciwko brucelozie). Wiele czynności sluZby weterynaryjnej w zakresie sprawowanego nadzoru epizootycznego ZJtncrza do ograniczaniu możliwości przenoszenia zakaZeń nn inne z.wlcr/ęln i na ludzi

37 H

Ogólne Zasady pracy ze zwierzętami l obchodzenia elę z Ich produktami powinny być lak określone, aby zminimalizować ryzyko zakażenia człowieka, stosując środki ochrony osobistej (np. odzież ochronna). W razie, naruszenia ciągłości powłok skórnych właściwe odkażenie ł opatrzenie rany stanowi podstawę postępowania zapobiegawczego.

Podczas (lutego zagrożenia zawodowego, gdy Jcsl lo uznsndnlone ze względu na możliwość uzyskania poszczcplcnnej odpowiedzi immunologicznej, stosuje się mulpurnlcnlu czynno poszczególnych osób (nn. przeciwko wściekliźnie), juk li*./. I rnlycli narażonych grup (np. przeciwko brucelozie I luloremll).

Do znknżcA przenoszonych przez stawonogi na osoby niektórych zawodów (np. mające du czynienia 7. używaną odzieżą) należy znliczyć możliwość wlorcin zarazków obecnych w Ich wydalinach (np. zarazków duru wysypkowego— Rickcltsin l>rnwnzekll) du uszkodzonych powłok (lob Ich wdychanie). Uprzednie odkażenie materiału, 7. którym będzie mini do czynienia pracujący, tnqże skutecznie przeciwdziałać przenoszeniu tego lypu Infekcji. •    *    . *

Dn czynników chorobotwórczych pochodzących od zwierząt, oprócz patogenów wywołujących zakażenia u człowieka. należy znlleżyć drobnoustroje Ornm-ujćnutc (głównie z rbdzlny EnlcrobuclerUicene) zawierające cmlotuksyny. Drobnoustroje takie, obecne w pyle powietrza środowiska pracy (chlewnie, obory,.kurniki, zakłady drobiorskie Itp.), wnikają do organizmu człowieka drogą Inhalacyjną I mogą wywolywnć objnwy Intoksykacji. Utrzymywanie w takich miejscach pracy czystości I ewentualne stosowanie misek przeciwpyłowych na twarz chronić mole zatrudnionych pr7.cd wdychaniem kurzu zawierającego drobnoustroje.

Dntc znaczenie dla zdrowia osób pracujących w styczności zc zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego innją kontakty z substancjalni o cechach alergenów, zawartych w rozdrobnionych fiogmenlach tkanek zwierząt kręgowych (ptactwo domowe, konie, króliki, psy). Materiałami pochodzenia zwierzęcego, którym przypisuje się działanie alergizujące, są: złoszczone naskórki, sierść, pióru, pierze. Mogą ónc odgrywać rolę alergenów kontaktowych, lecz częściej powodują 'występowanie reakcji niuiniaktyczno-alopowych ze strony dróg oddechowych, spowodowanych obecnością tych czynników w powietrzu. Narażonymi nn tego rodzaju cząstki organiczne zawierające substancje alergizujące s<\ osoby pracujące w /.opylonych pomieszczeniach (kurniki, owczarnie, grcmplarnle, tkalnie wełny itp.). Stosowanie urządzeil wyciągowych, zmniejszających zapylenie środowisko pracy, stanowi podstawę dzlnlaó profilaktycznych obniżających ryzyko wystąpienia aler-gnz Inhalacyjnych. Używanie masek przeciwpyłowych Jest częstym środkiem ochruny osobistej, mogącym również ograniczyć ekspozycję na substancje uczulające obecne w kurzu powietrza. Niejednokrotnię sv razie nieskuteczności stosowanych metod zapobiegawczych I.braku poprawy w stanie zdrowia narażonego zachodzi konieczność zmiany jego stanowiska pracy.

Należy wymienić też motllwość występowonlo nlcrgoz Inhalacyjnych u osób określonych zawodów wdychających pyl zawierający wydaliny, wydzieliny lub fragmenty organizmu pewnych stawonogów (np. drobnych roztoczy przynależnych do różnych rodzajów i gatunków rozkruszków).

U niektórych zatrudnionych osób w zakładach przetwórstwa żywnościowego może zaistnieć uczulenie na pewne ródznje białek zwierzęcych. Utrzymujące, się lego typu utzuicnln kontaktowe u pracownika zmusza często do zmlnny wykonywanych ■przez niego czynności rondowych.

379