1
Wyładowcze źródła światła (lampy rtęciowe, sodowe, lampki tlące, rury jarzeniowe) mają tzw. „ujemną." (opadającą) charakterystykę zewnętrzną napięć na elektrodach lampy w funkcji prądu płynącego przez lampę (rys. 1 ).
i Ui = const | ||
1 \ \ \ —, \ \ \ \ \ \ \. |
i |
i Us - l;1 • RS |
\ i i |
l Ul -------- _^ | |
I |
k | |
■n | ||
-d---{►- |
Rys. 1 Typowa charakterystyka lampy wyładowczej
Oporność zewnętrzna lampy RL = UL / II = tg P maleje ze wzrostem prądu płynącego przez lampę. Bezpośrednie włączenie lampy na napięcie sieci Ui spowodowałoby zatem ciągły i nieograniczony wzrost prądu płynącego przez lampę, a w rezultacie - zniszczenie lampy.
Z tego względu każda lampa wyładowcza musi być zaopatrzona w dodatkowe urządzenie ograniczające nadmierny wzrost prądu i ustalające jego wartość na wybranym dla danego typu lampy poziomie (tzn. statecznik lub stabilizator). Jeżeli przez lampę ma płynąć np. prąd znamionowy iL = ln , to odczytane z charakterystyki zewnętrznej napięcie na lampie wyniesie Ui . Różnica napięcia sieci i napięcia na lampie: Ui - UL = Us jest równa spadkowi napięcia na oporności statecznika Rs , a więc Us = Ui - UL = ln ■ Rs . Stąd potrzebna oporność statecznika wyniesie Rs = U5 / !n . Przy prądzie przemiennym możemy użyć jako statecznika oporności omowej R , indukcyjnej ©L lub pojemnościowej 1 / ©C (rys. 2 ).
2