CCI2014040322

73

73

lądzie na przykła-

ert Museum w Lon-

sów®^. Warto dodać,

nych drewnianych 85

h am Mam , jedna eż jedna w Królew-i jedna, która do len, a obecnie rodzaju matrycach nie były zbyt ost-n czasie wytłacza-złagodzić krawę-□recyzji rysunku®^, otników skór, lecz an Hatten, gene-aatryce z przed-jednak często, że ?ały oddzielne pra-mtentowanie prac lianego van Hatte-Le umieszczano sy-sanie wyrobów do :tat posiadał pelt owały /za pięk-) do 1000 guide

ach am Main il. 231.

1967

twierdzi, że drew-u od garbarza A. wijna Tuerlinckxa, Oostenrijk sto-

Gall. Leder s.324;

92

93

94

95

i. 14; Gall. Leder s. 323-324.

Opracowania podają dwie metody wytłaczania skór w drewnianych formach. Jedna była znacznie tańsza ale bardziej pracochłonna. Druga metoda była szybka ale wymagała użycia specjalnej prasy, na którą mogły pozwolić sobie jedynie bogate warsztaty. W obu przypadkach skórę najpierw lekko zwilżano od strony mizdry aby uczynić ją bardziej elastyczną. następnie kładziono tak przygotowaną skórę na matrycę, mizdrą na wierzch. Przy pierwszej tańszej metodzie, palcami i specjalnymi drewnianymi narzędziami wtłaczano skórę we wgłębienia formy. Prawdopodobnie w ten sposób wytłaczano skóry tylko w małych warsz-

93

catach, dla których prasa była zbyt droga⁷ .

W XVII i XVIII wieku najczęściej jednak wytłaczano skóry przy użyciu prasy walcowej, analogicznej do ówczesnych pras drukarskich. Watterer twierdzi, że była to adaptowana prasa drukarska, która przy nomocy kołowrotów poruszała wielkimi walca-za i była w stanie wywierać bardzo duży nacisk^74-. Metoda wytłaczania skóry przy użyciu prasy w ciągu lat była udoskonalana. Początkowo nie znano dokładnie dopasowanej formy przeciwnej. Stosowano czterokrotnie złożoną tkaninę wełnianą, którą rraeszczano w prasie na skórze. Do tego celu używano także pia-ału. Nie osiągano jednak w ten sposób zadawalających efektów. Najlepszym rozwiązaniem, pozwalającym otrzymać najbardziej wy-

zukły relief, było zastosowanie formy przeciwnej z reliefem

95

zrpasowanym do dormy drewnianej . Według opisu Diderota, forną przeciwną wykonywano z kartonu, wielkością dopasowanego do zatrycy, na którym ro.zsmarowywano pastę wykonaną ze zmiękczo-zjch poprzez kilkugodzinne zanurzenie w wodzie resztek mięk-anej skóry służącej do wyrobu rękawiczek. Warstwa pasty musiała mieć odpowienią grubość, aby uformować zwykle dosyć głęboki relief. Przykrywano ją następnie arkuszem papieru, który sam zr-zyklejał się do pasty. W ten sposób przygotowany karton umieszczano na formie i kilkakrotnie wytłaczano w prasie. Podczas ; sarnięcia pasta ta twardniała tworząc dokładnie dopasowaną formę

H. Bissuyt, op. cit. s. 146.

J. Lei/3 , op. cit. s. 59; C. Le Peltier, op. cit. s. 14. J.W. Waterer, op. cit. s. 38.

de Pelice, op. cit. s. 419-420; C. Le Pbltier, op. cit.