chalmers0006

Od Tłumacza

Książka niniejsza jest wprowadzeniem do problemów i teorii współczesnej filozofii nauki. Jej autor, Alan Chalmers, rozpoczyna wykład od rozważenia formalnej struktury stanowiska naiwnego in-dukcjonizmu, przypisywanego zazwyczaj członkom Koła Wiedeńskiego oraz ich zwolennikom jako ich oficjalna doktryna. Induk-cjonizm jest następnie przedmiotem krytycznej analizy z punktu widzenia falsyfikacjonizmu, tj. koncepcji rozwoju nauki, którą zaproponował w latach trzydziestych Karl Popper. Falsyfikacjonizm jest omawiany przez Chalmersa wnikliwiej niż inne koncepcje, po pierwsze dlatego, że Chalmers, swego czasu instytucjonalnie związany z filozofami z London School of Economics, gdzie Popper założył swoją szkołę racjonalistycznej filozofii nauki i metodologii, był wyznawcą obowiązujących w szkole Poppera przekonań, a po drugie dlatego, że ukształtowanie się falsyfikacjonizmu jako stanowiska w teorii nauki stymulowało dalszy intensywny rozwój filozofii nauki jako dyscypliny teoretycznej. Falsyfikacjonizm, sformułowany przez Poppera w sposób budzący kontrowersje, ulegał w okresie późniejszym głębokim przeformułowaniom w pismach swych uczniów takich jak Imre Lakatos, John Worrall, Elie Zahar, czy ostatnio John Watkins, lub też był przedmiotem zdecydowanej krytyki i odrzucenia przez takich autorów jak Paul Feyerabend czy David Stove.

Analiza odmian falsyfikacjonizmu, naiwnej, przedstawionej przez Poppera, oraz wyrafinowanej, głoszonej przez Lakatosa, jest konieczna dla zrozumienia kolejnego etapu ewolucji współczesnej filozofii nauki, czyli socjologicznej koncepcji nauki zaproponowanej przez Thomasa S. Kuhna. Rozważania na temat opozycyjności pomiędzy Popperowskim racjonalizmem krytycznym z jednej strony, i „relatywizmem” Kuhną z drugiej, prowadzą Chalmersa w dalszej kolejności do przedstawienia własnej, „obiektywistycznej” koncepcji rozwoju nauki.