Ko/il/iiil I. Substancje chemiczne
I l Siihslaneje j;iko jedna / form istnienia materii I 1 Siihslaneje ezysle i mieszaniny substancji l Właściwości fizyczne substancji czystych I I Rozdzielanie mieszanin I > Siihslaneje proste, czyli pierwiastki chemiczne I t< Siihslaneje złożone, czyli związki chemiczne
I Iknoi a/ jego związki - otrzymywanie i właściwości chemiczne tlenków I Wodoiollenki otrzymywanie i właściwości chemiczne l ‘i l.wasy olrzymywanie i właściwości chemiczne I In Sok' ol rzymywanie i właściwości chemiczne
()d wieków człowiek stara! się określić, jak zbudowany jest otaczający go ■•wiał. Kwcslią sporną było zaliczenie określonych substancji do świata mali nalnego lub niematerialnego, na przykład powietrze uważano bardzo dłu-n> /a niematerialne, a ogień za materialny. Przedmiotem zainteresowania « In nni jest tworzywo, z którego zbudowane są znane nam substancje pro-•ii i /łożone. Mają one wspólne cechy, odróżniające je od innych form iiulei ii. liikimi cechami są: masa, objętość i stopień przepuszczalności dla ■ <\ teslonego promieniowania. Zupełnie odrębną, ważną cechą substancji i< i niezniszczalność w przemianach chemicznych.
Masa jest cechą opisującą ilość substancji. Najczęściej mówimy o ma-i spoczynkowej, czyli bezwładnej. To właśnie masa spoczynkowa decyduj! o nadaniu przyspieszenia danemu ciału, jeśli zaczęła na nie działać
* 'i icślona stała siła.
< Mtjylość - ponieważ świat zbudowany jest z atomów o określonej obli insi i i bardzo mało ściśliwych przy niewielkim ciśnieniu, materia two-i 'iu przez atomy ma objętość zależną od wzajemnego ich ułożenia. 1 ula stale, czyli układy o dużym stopniu uporządkowania, mają niewiel-l m isliwość. Zupełnie odwrotnie niż gazy, w których drobinki materii i iiaeznie od siebie oddalone. Dlatego w gazach może pod wpływem
• ' uienia nastąpić duża zmiana objętości układu.
Pi'/.cpiiszczulność dla promieniowania to cecha informująca, jakie l 11 tmieiiiowanic jest przepuszczane przez daną substancję i w jakim 1 ipniu. Na przykład ciała przezroczyste .są przepuszczalne dla światła \\ id/ialnego.
Nic/iiiszczuliiość w przemianach chemicznych oznacza, że substancje i.iiij',ą ulegać bardzo różnym przemianom, ale łączna ilość substancji l ii slona przez ich masę nie ulega zmianie.
1’iawo to jako pierwszy odkrył rosyjski uczony Michaił Łomonosow, i I lancii/ Antoine Łavoisier eksperymentalnie je potwierdził, badając nukeje spalania, i po raz pierwszy sformułował w podręczniku chemii I /Ko roku. Prawo zachowania masy brzmi następująco:
1’odi/as reakcji chemicznych zachodzących w układach zamkniętych (l.i luli, klóie nio wymieniają substancji / otoczeniem) łączna masa substancji u/ylyi h do icaki ji j«*•.l równa ląi/nej masie subslanc ji otrzymanycli w wy niku reak< |i
Wspólne cechy substancji to masa, objętość, stopień nieprze-puszczalności dla promieniowania i niezniszczalność w przemianach chemicznych.
Ściśliwość to
zdolność ciała do zmniejszania objętości pod wpływem przyłożonego ciśnienia.
V)
O