Chemia16

Nil ,S( ), siimv.m( IV) stulił.

KMnOj mnngnnian( VII) potasu,

/nS<), siarczan! VI) cynku.

Dla takich soli, jak ('uSO, czy Ic(NO<).,, należy podawać wartościo-wość kationu i wartościowość atomu centralnego reszty kwasowej:

C tiSO, siarczan(VI) miedzi(II),

Cu .SO; siarezan(IV) miedzi(I),

I 'e(N(),)^ - azotan(V) żelaza(III),

I*’e(N()>)₂ — azotan(lll) żelaza(II).

Nieco uwagi poświęcimy jeszcze zasadom nazywania wodoro- i hy-droksosoli.

W wypadku wodorosoli w nazwie podaje się liczbę atomów wodoru, jakie pozostały przy reszcie kwasowej, nazwę reszty kwasowej pozostawia się natomiast bez zmian. Tak więc sól KHS0₄ otrzyma nazwę wodorosiarczan^ VI) potasu, podobnie jak sól o wzorze Ca(HS0₄)₂ zostanie nazwana wodorosiarczanem(VI) w^rapnia. KH₂P0₄ nazwiemy diwodoro-ortofosforanem(V) potasu, natomiast LiH₃Si0₄ triwodoroortokrzemia-nem litu.    _N

Nazywając hydroksosole, podaje się liczbę grup wodorotlenowych, które zostały związane z metalem tworzącym sól. Sól o wzorze Mg(OH)Br to bromek hydroksomagnezu, podobnie jak sól o wzorze (Mg0H)₂S0₄ będzie siarczanem(VT) hydroksomagnezu. Natomiast sól o wzorze Al(OIT)_:Cl nazwiemy chlorkiem dihydroksoglinu.

1.10.2. Otrzymywanie soli

Najprostsze sole powstają w reakcjach syntezy przebiegającej pomiędzy metalem i niemetalem:

2 Na + Cl₂ — 2 NaCl 2 K + S —* K₂S 2 Al + 3 F₂ —* 2 A1F,

Należy pamiętać, żo nie w każde) reakcji metalu / kwa-'.orn wydziela się wodór.

Sole można również uzyskać w reakcjach metali z kwasami:

Mg + H₂S0₄ — MgS0₄ + H₂t Mg + 2 H₂S0_{4 (stężony)} — MgS0₄ + S0₂1 + 2 H₂0 Ca + 2 HCl —» CaCl₂ + H₂t

Także reakcje zobojętniania kwasów wodorotlenkami lub tlenkami zasadowymi prowadzą do otrzymania soli:

NaOH + 11,1’Oj    Na.,PO, + 3 H.O

1'c.O, + (> I INO, • 2 Fc(NO,), + 3 11,0

Uoiwlłidc/onle

<    Mi/ymywimie soli pr/r/ /obojętnienie kwasu /osadą

Przygotuj rozcieńczone III pmccnlowc roztwory kwasu solnego i /a sady sodowej. Zobojętnij roztwór kwasu za pomoc;) roztworu zasady wo bcc papierka uniwersalnego. Po zakończeniu reakcji przenieś zawartość lewki do parowniczki i odparuj wodę. Zaobserwuj, czy pozostała sucha, biała sol, czy też wszystkie składniki zostały odparowane.

W wypadku otrzymywania soli w reakcjach innych soli z kwasami, in uymi solami lub wodorotlenkami należy przestrzegać pewnych reguł. Do reakcji należy używać roztworów substratów dobrze rozpuszczalnych, a w wyniku reakcji powinien powstać osad lub wydzielić się gaz, gdyż tylko wtedy mamy szansę oddzielić od siebie produkty reakcji. W reakcji węglanu sodu z kwasem azotowym(V):

Na₂C0₃ + 2 HN0₃ —* 2 NaN0₃ + H₂C0₃

powstaje kwas węglowy. Jest to bardzo nietrwały związek, który ulega natychmiastowemu rozkładowi, zgodnie z zapisem:

h₂co₃ — h₂o + co₂t

W związku z tym reakcję tę można zapisać następująco:

Na₂C0₃ + 2 HNO, —* 2 NaN0₃ + H_:0 + C0₂l

Mocniejszy kwas azotowy(V) wypiera słabszy i nietrwały kwas węglowy rozpadający się na wodę i dwutlenek węgla.

W reakcji chlorku żelaza(III) z wodorotlenkiem wapnia, zachodzącej /gminie z równaniem:

2 FeCl₃ + 3 Ca(OH)₂ —* 2 Fe(OH)₃i + 3 CaCl₂

powstaje nierozpuszczalny wodorotlenek żelaza(III), po odsączeniu klorego uzyskujemy wodny roztwór CaCl₂.

Dużą grupę reakcji stanowią reakcje strąceniowe soli z solą. Są one często podstawą do określenia obecności danego związku w roztworze, szczególnie jeśli powstające osady mają bardzo charakterystyczny wygląd:

AgN0₃ + KI —* Agll+ KN0₃

Na przykład w powyższej reakcji powstaje żółtawy osad jodku srebra.

<    )hecność takiego osadu sygnalizuje, że w badanym roztworze obecna była sól srebra.

Produkty tej reakcji można łatwo rozdzielić. Po odsączeniu osadu jodku •icbra pozostały w przesączu azotan(V) potasu otrzymamy, odparowując roztwór.

('/asami reakcja zachodzi, ale jest bezużyteczna jako reakcja tworze ma nowych soli, ponieważ obydwa produkty strącają się z roztworu i nie można ich rozdzielił

• 2 Ag( ’l| t lłnS().,!

Mai I I Ag.SO,