Chemia11

Wi /■••.nu-i posługiwano su; porównywaniem masy pojcdyn< -■ • ■<i<■ ummiii . m.r..| atomu wodom (jako najmniejszego .Hornu układu okresowego) 1'omrwaz masa atomowa wodoru wynosi 1,008 u, uzyskiwane wartości były Irnrd/o zbliżone do obecnych.

W,n liIic/hy .ilomowol i masy .ilomowoj |(iHl /awaria w iiklad/Ki okimaiwym I iloi wlastków.

Należy jeszcze dociec, która wartość liczbowa w układzie okresowym informuje nas o masie atomowej:

liczba masowa liczba atomowa masa atomowa

I Mmliii.i masa dłoniowa uw/ylydnla róż im odmiany i/o lopOWO l(!l|()

Is.lllHHJO |)i0l

Wllinlka

Znaczenie liczby atomowej i liczby masowej omówimy w rozdziale 3.

Średnia masa atomowa uwzględnia obecność w materiale naturalnym (materiał pochodzenia naturalnego, czyli istniejący w przyrodzie, a nie wytworzony przez człowieka) różnych odmian izotopowych tego samego pierwiastka (patrz: podrozdział 3.2).

Posługując się wartościami mas atomowych, zaokrąglamy je zazwyczaj do najbliższych liczb całkowitych, na przykład masę atomową sodu 22,989 u zaokrąglimy do wartości 23 u, a masę atomową neonu 20,179 u zaokrąglimy do wartości 20 u.

2.1.2. Masa cząsteczkowa

Masę cząsteczkową definiuje się podobnie jak masę atomową:

\

o

Masy cząsteczkowo oblicza 8Iq, sumując masy atomowe.

Masa cząsteczkowa jest to masa pojedynczej cząsteczki wyrażona w unitach.

Masy cząsteczkowe oblicza się, sumując masy atomowe, na przykład masa cząsteczkowa wody wynosi 18 u (2 • masa atomowa wodoru + masa atomowa tlenu = 2 ■ 1 u + 16 u = 18 u).

Symbolicznie obliczenia takie zapisujemy:

(NH₄)₂S0₄ = 2 • (14 u + 4 • 1 u) + 32 u + 4 • 16 u = 132 u gdzie M_a to masa cząsteczkowa.

i nm ii iwowri po|ęi In /wlj/ano / HotUilnwj Inlmpitiliti j.| pr/ominn i linmlo/nyi

2.1.3. Liczba Avogailrn

Ponieważ posługiwanie su pojedynczymi atomami czy cząsteczkami jest praktycznie niemo/liwe, wykorzystujemy porcje zawierające większą ich lic/hy. laką porcji) alomow luli cząsteczek jest mol. Podobnie ulwo rzonymi jednostkami są stosowane na co dzień pojęcia tuzin i mendel: tuzin guzików to 12 guzików, mendel jajek to 15 jajek, ryza papieru to 500 kartek,

mol atomów to 6,02 • 10²³ atomów (czyli około 0,6 kwadryliona atomów).

< ■ \ \ | Liczbę 6,02 • 10²³ nazywamy liczbą Avogadra i oznaczamy jako N_A.

—- o

Przykład 1

Zapisz liczbę 6,02 • 10²³, nie używając zapisu potęgowego.

Odpowiedź:

6,02 • 10²³ = 602 000 000 000 000 000 000 000

Liczba 6,02 • 10²³ została nazwana na cześć włoskiego uczonego Ama-dea Avogadra, twórcy jednego z najważniejszych praw chemicznych.

Dzięki zastosowaniu prawa Avogadra dotyczącego liczby cząsteczek w gazach można było wyznaczyć liczbę drobin zawartych w 1 molu.

f    V    V \

Liczba Avogadra określa liczbę drobin (atomów, cząsteczek, jonów) stanowiących 1 mol.

1 mol zawiera 6,02 • 10²³ drobin.

Najczęściej pojęcie mola odnosimy do atomów czy cząsteczek, chociaż moglibyśmy mówić o molu samochodów, zapałek czy telewizorów.

Warto na przykład policzyć, czy na całej Ziemi mieszka I mol ludzi.

Wiemy, że na kuli ziemskiej mieszka już ponad 6 miliardów ludzi, to jest 6 • 1(L. Jest to dużo mniej niż 6 • 10²³, czyli widać, że liczba ludzi na Ziemi jest znacznie mniejsza od 1 mola.

Aby się dowiedzieć, ilu molom odpowiada dana „porcja” elementów, należy wykonać obliczenia według jednego z 2 poniższych sposobów.

Sposób I

Wykorzystujemy wzór:

N_

n =

gdzie ii oznacza liczbę moli, N - liczbę drobin (atomów, cząsteczek, elektronów), N_A - stałą Avogadra.

Liczba moli substancji tu liczba drobin podzielona przez liczbę Avogadra