Chemia20

My< S.28. Fragment helisy DNA. /••wnętrzne nici - czerwona i nie-hif.ka są łańcuchami polie-tmwymi, wewnętrzne łańcuchy .■miony i żółty - są zasadami azotowymi.

2(i?

< )lt/yinujemy wtedy nasil pii|,|i \ ■ In mai iml tury ling nic ul u cząsteczki I )NA:

Taka podwójna „drabinka” DNA jest uporządkowana w przestrzeni. Podobnie jak białko tworzy skręconą wo kół osi helisę. Helisa DNA najczęściej jest prawoskręlna (ryc. 5.28), chociaż zdarzają się cząsteczki o nieco innej strukturze zewnętrznej.

Z przedstawionego powyżej schematu struktury frag mentu cząsteczki DNA wynikają następujące cechy:

1.    DNA zbudowane jest z dwóch łańcuchów ułożonych równolegle do siebie, przy czym nici obu łańcuchów biegną w przeciwnych kierunkach (3¹—*5' i 5'—>3').

2.    Zasady purynowe i pirymidynowe leżą wewnątrz helisy, deoksyryboza i grupy fosforanowe budują zewnętrzna część helisy.

3. Obie nici helisy powiązane są ze sobą za pomocą wiązań wodorowych wytworzonych przez komplementarne pary zasad: adeninę i tyminę

oraz guaninę i cytozynę.

Kwas rybonukleinowy, czyli RNA, różni się od DNA przede wszysl kim obecnością w cząsteczce rybozy zamiast deoksyrybozy. Drugą cech;) różniącą oba kwasy jest nieco inny komplet zasad azotowych. W cząsteczkach RNA nie występuje bowiem tymina, a na jej miejsce wbudo wywany jest uracyl. Ponadto, w przeciwieństwie do DNA, większość ezą steczek RNA składa się z jednej nici. Poniżej przedstawiamy fragmenl cząsteczki RNA:

Cząsteczki RNA są dużo mniejsze od cząsteczek DNA. Masa molowa cząsteczek DNA waha się między 10'^s a 10^l) g/mol, podczas gdy masy molowe cząsteczek RNA zawierają się pomiędzy wartościami I0¹ a 1(P g/mol. Wśród cząsteczek RNA wyróżnia się trzy typy cząsteczek: ///-RNA, /--RNA i /-RNA. Najmniejsze są cząsteczki /-RNA, największe natomiast r-RNA. Wszystkie trzy rodzaje cząsteczek RNA powstają na odpowiednich fragmentach rozplecionego DNA, skąd po zsynletyzowa niu są odcinane i po wprowadzeniu niezbędnych poprawek przesyła nc do miejsca syntezy białka. Każda z cząsteczek RNA pełni podczas syntezy inna i< •!».