choroszy1

71

71

Rys. 3.24. Odkształcenie wiertarki promieniowej

Szczególnie niekorzystne dla dokładności kształtu są te odkształcenia, których wartość zmienia się podczas przesuwu narzędzia. Na przykład odkształcenia ramienia strugarki jednostojakowej (rys. 3.25) utrudniają otrzymanie powierzchni struganej płaskiej i równoległej do stołu obrabiarki. Aby skompensować częściowo odkształcenia belki, prowadnice wykonuje się niekiedy nieprostolinio-wo. Całkowita kompensacja odkształceń podczas jałowego posuwu suportu nie jest możliwa, gdyż tor wierzchołka noża zależy od położenia wysokościowego ramienia, przy czym dla wyższych położeń belki odstępstwo od prostoliniowości jest większe, co wskazuje na duże odkształcenie stojaka obrabiarki.

Rys. 3.25. Odkształcenie strugarki jednostojakowej w warunkach różnych poiożeń wysokościowych ramienia

Zmiana odkształceń poszczególnych zespołów obrabiarki występuje również w innych sposobach obróbki. Na przykład podczas toczenia wałka w kłach ruchowi posuwowemu suportu towarzyszy zmiana wartości odkształceń konika lub wrzecien-nika. Podatny konik z jednocześnie sztywnym wrzeciennikiem spowoduje, że wałek toczony będzie grubszy w tym końcu, w którym w czasie toczenia był podparty kłem konika.

Sztywność niektórych elementów obrabiarki decyduje nie tylko o dokładności kształtu, ale również i o dokładności wymiarowej obrabianego przedmiotu. Dotyczy to przede wszystkim wymiarów uzyskiwanych dzięki wyłączeniu posuwu w odpowiedniej chwili. Spośród elementów obrabiarki spełniających to zadanie należy zwrócić uwagę na zderzaki ruchowe, które ze względu na dużą liczbę części składowych i małą sztywność całego mechanizmu nic mogą zapewnić większej dokładności niż od 0,05 do 0,1 mm. Większą sztywność, a tym samym i większą dokładność, bo w granicach od 0,01 do 0,05 mm, mogą zapewnić zderzaki stałe. Ograniczają one ruch suportu tylko podczas posuwu lub dosuwu ręcznego lub zastosowania sprzęgieł przeciążeniowych.