choroszy2

72

72

Rys. 3.26. Wpływ ugięcia wałka na jego kształt i wymiary

Duży wpływ na sztywność układu mają uchwyty i przyrządy. Właściwy dobór przekrojów ich części składowych zapewnia dużą sztywność poszczególnych elementów uchwytów i przyrządów. Sztywność stykową można zapewnić natomiast, unikając nadmiernej liczby styków oraz stosując możliwie małe luzy. Proste uchwyty i przyrządy o małej liczbie części przesuwnych i obrotowych mogą zapewnić większą sztywność, a tym samym i większą dokładność obróbki niż przyrządy i uchwyty uniwersalne, mające dużo elementów.

Mała sztywność przedmiotu obrabianego jest również źródłem poważnych odkształceń. Na rysunku 3.26 zobrazowano przykładowo wpływ ugięcia wału pod działaniem siły skrawania na jego kształt i wymiary, przy czym założono, że sztywność obu podpór, tzn. wrzeciona i konika, jest dostatecznie duża w porównaniu ze sztywnością samego wału. Sztywność tego wałka można zwiększyć albo przez dobór właściwego sposobu zamocowania, albo przez odpowiednią liczbę i rozmieszczenie podpór. Skuteczność różnych sposobów zamocowania można oszacować za pomocą wzorów z wytrzymałości materiałów. Zakładając równoważność sposobów zamocowania i podparcia belki, można obliczyć strzałkę ugięcia ze wzoru:

64 F_p A³ nA E d

w którym: A - stała zależna od sposobu zamocowania przedmiotu (tab.3.5), E - moduł sprężystości; dla stali węglowych konstrukcyjnych, E = 22-10⁴ N/mm², dla żeliwa szarego E = 7,5-10⁴ do 13-10⁴ N/mm², F_p - składowa promieniowa siły skrawania, N, X= Ud - smukłość, / - długość przedmiotu, mm, d - średnica skrawania, mm.

W drugim przypadku zapobiega się uginaniu obrabianego wałka, stosując bądź pod-trzymki ruchome (rys. 3.27), poruszające się wraz z suportem, bądź stałe (rys. 3.28). umieszczone na łożu. Obowiązuje przy tym zasada, że podtrzymki należy stosować już wówczas, gdy długość toczonego wałka jest 10-krotnie większa od jego średnicy. W czasie obróbki na rewolwerówkach stosuje się imaki rolkowe i imaki wielonożowe. W tym ostatnim przypadku (rys. 3.29) w wyniku obróbki każdej z dwu toczonych średnic nożami słupkowymi, przesuniętymi względem siebie o połowę posuwu, uzyskuje się całkowite lub częściowe zrównoważenie składowych promieniowych sił skrawania. Niekiedy zmniejszenie ugięcia przedmiotu pochodzące od siły skrawania można uzyskać przez zmianę sposobu zamocowania (rys. 3.30).